ترس از دندانپزشکی

آنچه در این مطلب میخوانید

دنتوفوبیا یا ترس از دندانپزشکی یک فوبیای شایع در همه سنین است. گاهی اوقات این ترس با ترس از دکتر (آیاتروفوبیا iatrophobia) یا ترس از سوزن (تریپَنوفوبیا trypanophobia) مرتبط است. ترس از دندانپزشکی میتواند خفیف یا شدید باشد و گاهی اوقات ممکن است مشکلات جدی برای سلامت فرد ایجاد کند.

علت ترس از دندانپزشکی چیست؟

ریشه یابی ترس از دندانپزشکی تا حدودی می تواند به مدیریت آن کنترل کند تا در همان زمینه از روش های جلوگیری از ترس استفاده شود. تعداد زیادی از افراد که شامل کودکان هم می شود از سوزن و تجهیزات پزشکی ترس دارند. این ترس زمینه ای ممکن است در یک برخورد قبلی با پزشک ایجاد شده باشد یا در اثر تزریق یک واکسن در ذهن فرد باقی مانده باشد.

علت بعدی ترس می تواند فوبیا باشد. در این مورد نمی توان زیاد اما و اگر آورد و فرد را تحت فشار قرار داد، چرا که یک مسئله ذهنی است، همانطور که یک فرد نسبت به تنهایی در آسانسور ممکن است فوبیا داشته باشد. پس در برخورد با این افراد یا اگر خودتان به آن مبتلا هستید، زیاد ذهن را درگیر نکنید و اضطراب اولیه ایجاد نکنید. مسیر دارویی و ایجاد آرامش، بهترین راه حل در این زمینه می باشد.

حساسیت به بوی مطب و محیط پزشکی، ترس از خون، ترس از جراحی و … نیز از جمله سایر عوامل ایجاد ترس از دندانپزشکی می باشد.

انواع ترس از دندانپزشکی

دنتوفوبیا را میتوان به عناصر مختلف تقسیم کرد. بیشتر کسانی که این فوبیا را دارند، بیشتر از یکی از این عناصر می ترسند در حالی که برخی که فوبیای شدید دارند ممکن است همزمان از چند عنصر یا همه این عناصر وحشت داشته باشند.

  • دندانپزشک: یک تصور رایج در بین برخی مردم وجود دارد که دکترها افرادی بی احساس و سرد و حتی سادیستی هستند. این تصور باعث ترس از دکتر می شود. اگر تجربه شخصی بدی با یک دندانپزشک داشته اید، بیشتر این احتمال وجود دارد که دچار این فوبیا شوید.
  • درد: تا مدتی پیش، دندانپزشکی کاملا بدون درد غیر ممکن بود و حتی امروز هم برخی درمانهای دندانپزشکی با کمی درد و ناراحتی همراه هستند. بسیاری از مردم به درد ناحیه دهان خیلی حساس هستند و می ترسند درد شدید باشد.
  • بی حسی یا عق زدن: برخی افراد به خصوص کسانی که تجربه خفگی یا مشکل تنفسی داشته اند، از این که دهانشان بی حس شود می ترسند. ممکن است فرد از این که نتواند نفس بکشد یا قورت بدهد نگران باشد.
  • صداها و بوها: بسیاری از افراد به خصوص کسانی که تجربه بدی از دندانپزشکی رفتن دارند از صداها و بوهای مطب دندانپزشکی می ترسند به خصوص صدای دریل دندانپزشکی.
  • سوزن: اگر فوبیای سوزن دارید، ممکن است از تزریق بی حسی در دهان وحشت داشته باشید و همین شما را از مطب دندانپزشکی فراری دهد.

ترس از دندانپزشکی چه عوارض و مشکلاتی ایجاد می کند؟

ترس از دندانپزشکی چه عوارض و مشکلاتی دارد

وضعیت سلامت دهان و دندان بر اساس عادتها و رفتارهای ما و ژنتیک، تفاوت دارد. برخی افراد ممکن است سالها گذرشان به مطب دندانپزشکی نیفتد و نیاز خاصی به آن نداشته باشند و برخی دیگر دائما دندانهایشان دچار پوسیدگی می شود یا لثه شان عفونت می کند. اگر از دسته افراد خوش شانسی که نیاز به دندانپزشکی پیدا نمی کنند نیستید، ترس از دندانپزشکی میتواند برایتان مسئله ساز شود. مشکلات دهان و دندان مانند پوسیدگی، به مرور بدتر می شوند. پوسیدگی های کوچک را میتوان به راحتی پر کرد اما اگر پوسیدگی گسترده شود دندان به شدت صدمه می بیند و مستعد ترک خوردن و شکستن می شود و از طرفی عفونت گسترش می یابد. این به معنی نیاز به درمانهای پیچیده تر، سخت تر، گرانتر و طولانی تر است. این باز باعث می شود بیشتر از درمان دندانپزشکی صرفه نظر کنید در نتیجه وضعیت سلامت دهان بدتر و بدتر می شود. این به نوبه خود بر اعتماد به نفس تاثیر می گذارد چرا که لبخندی با دندانهای خراب یا دهانی که بو می دهد باعث می شود سعی کنید کمتر بخندید، کمتر دهان خود را باز کنید و به طور کلی ممکن است به تدریج از معاشرت فاصله بگیرید یا روابط عاطفی تان تحت تاثیر قرار بگیرد.

عفونت دندان و لثه اگر به موقع درمان نشود به استخوان فک زده و باعث تحلیل رفتن لثه می شود. علاوه بر این باکتریها ممکن است وارد جریان خون شده و مشکلات پزشکی جدی مانند بیماریهای قلبی ایجاد کنند.

چگونه بر ترس از دندانپزشکی غلبه کنیم؟

راهکارهای زیر برای غلبه بر ترس از دندانپزشکی در کودکان و بزرگسالان مفید است:

  • اگر ترس از دندانپزشکی شدید و فلج کننده باشد، بهتر است از مشاوره های سلامت روان کمک بگیرید. درمانهایی از جمله درمان رفتاری – شناختی، دارو درمانی و هیپنوتیزم در این زمینه موثر هستند.
  • پس از کنترل ترس، به دندانپزشک مراجعه کنید. باید در انتخاب دندانپزشک دقت کنید. کسی را انتخاب کنید که هم تجربه و مهارت خوبی داشته باشد تا از نتیجه درمان راضی باشید، هم درمانها را بدون درد انجام بدهد.
  • هنگامی که مراجعه می کنید، فوبیای خود را به دندانپزشک اطلاع بدهید. اگر هنوز آمادگی شروع درمان را ندارید از دندانپزشک بخواهید فعلا در این جلسه دهان را معاینه کند و درمانی انجام ندهد. برای این که ترستان از درمان کمتر شود، با دندانپزشک صحبت کنید که اگر علامت دادید (مثلا دست راست خود را بالا آوردید و تکان دادید)، به این معنی است که درد دارید و نیاز به بی حسی بیشتر وجود دارد یا می خواهید فعلا درمان را متوقف کند و به شما استراحت بدهد یا هر چیز دیگری که برایتان مهم است. میتوانید چند نوع علامت بگذارید تا خیالتان راحت باشد وقتی دندانپزشک بر روی دهانتان کار می کند میتوانید خواسته های مهم تان را به او بفهمانید.
  • برخی از درمانهای دندانپزشکی را تحت آرام بخش یا بیهوشی میتوان انجام داد.
  • اگر موسیقی خاصی برایتان آرامش بخش است، آن را در گوشی همراه خود بگذارید، هندزفری بیاورید و در حین درمان به آن گوش کنید.

وظایف کلینیک دندانپزشکی در کاهش ترس از دندان پزشکی

بخش مهمی از کاهش ترس و کنترل آن توسط کلینیک و دندان پزشک انجام می شود. یک کلینیک حرفه ای و یک متخصص با تجربه باید شرایطی را ایجاد کنند که مراجعه کننده در بهترین وضعیت روحی و جسمی تحت درمان قرار گیرد. برخی از مهمترین نکاتی که در این زمینه باید رعایت شوند عبارتند از :

  • ایجاد محیط آرامش بخش در مطب با طراحی مناسب، استفاده از رنگ های ملایم، استفاده از گل و گیاه آپارتمانی و …
  • استفاده از صندلی و مبلمان راحتی برای مراجعین و همراهان در زمان انتظار
  • برخورد مناسب پرسنل کلینیک همراه با انرژی خوب از لحظه پذیرش تا زمان آماده سازی برای انجام درمان
  • عدم ایجاد سر و صدای زیاد توسط پرسنل و کارکنان
  • در حد امکان پخش موزیک ملایم و دلنشین که سلیقه های مختلف را پوشش دهد.
  • ایجاد شرایط راحت و شاد برای کودکان همراه با مکان اختصاصی بازی در صورت امکان
  • نظم در نوبت دهی و اهمیت به وقت مراجعین، همراه با جلوگیری از انتظار بسیار زیاد آنها
  • ایجاد فضای صمیمانه متخصص با بیمار برای بیان تمام سوالات، نگرانی ها و ترس ها
  • استفاده از بهترین و جدیدترین دستگاه های مخصوص دندانپزشکی
  • استفاده از بی حسی موضعی با ظرافت و دقت بالا برای همه بیماران با کمک سرنگ های مخصوص که به نام سرنگ کودک نیز شناخته می شود.
  • ارائه جلسات مشاوره و معاینه اولیه با زمان مناسب برای بیمار جهت دریافت اطلاعات، آشنا شدن با محیط کلینیک و برقرار کردن حس خوب با فضای آنجا
  • کنترل مناسب خون ریزی برای جلوگیری از ایجاد ترس ثانویه در بیمار
  • سرعت عمل مناسب در انجام درمان
  • استفاده از پرسنل با تجربه و مسلط به امور روانشناسی همراه با صبر بالا و خونسردی مناسب

نشانه های فوبیای دندانپزشکی

نشانه های ترس از دندانپزشکی در کودکان و بزرگسالان

تحمل درد دندان و دوری کردن از مراجعه به دندانپزشک و کلینیک دندانپزشکی می تواند بارزترین نشانه فوبیای دندان باشد. معمولا افرادی که دچار این فوبیا هستند حتی در زمان مراجعه به عنوان همراه به کلینیک دندانپزشکی دچار دلهره و اضطراب می شوند. این نوع فوبیا ممکن است بستر و زمینه مختلفی داشته باشد و از سنین پایین در فرد شکل گرفته باشد. مقاومت در برابر آن یا ایجاد فشار از سمت اطرافیان و خانواده این شرایط را ممکن است حادتر کند و باید با آرامش با آن برخورد کرد و حالت کلی آن را پذیرفت. همچنین احساس خفگی و یا عق زدن در زمان درمان دندانپزشکی نیز نشانه ای از ترس و دلهره در افراد می باشد.

برای رفع مشکل نیز از افزایش آگاهی و همچنین ایجاد روابط صمیمانه با یک دندانپزشک خوب می توان کمک گرفت. همچنین در شرایط وخیم از درمان دارویی برای این موارد استفاده می شود.

استفاده از دارو برای کنترل اضطراب و ترس در دندانپزشکی

در صورتی که میزان ترس و اضطراب بعد از جلسه مشاوره همچنان در سطح بالایی باشد و فرد نتواند آرامش خوبی برای شروع درمان داشته باشد، متخصص از داروهای مخصوصی استفاده می کند که تجویز آرام بخش برای صبح روز درمان از این دست داروها می باشد.

حتما در کنار فرآیند دارویی، به مقدار کافی و مناسب استراحت داشته باشید تا در زمان مراجعه برای درمان، در بالاترین سطح انرژی خود قرار بگیرید. قبل از جلسه درمان استراحت کافی کنید و تلاش کنید با آرامش کامل وارد محیط دندانپزشکی شوید.

آیا برای کسی که از سوزن دندانپزشکی می ترسد راه دیگری غیر از تزریق وجود دارد؟

برای انجام درمان های مختلف بر روی دندان ها از جمله درمان ریشه دندان نیاز به بی حسی دقیق و قوی می باشد. به همین خاطر در اکثر موارد نیاز است که ماده بی حس کننده به صورت مستقیم به کانال های دندان تزریق گردد. این نوع تزریق ماده بی حسی همراه با درد می باشد که تحمل آن شاید برای برخی افراد آسان نباشد. تجهیزات کمکی در این زمینه نیز استفاده می شود که می توان روش تزریق بدون درد با واند را نام برد. برای انجام این نوع تزریق هندپیس قلمی را به کار می برند. میزان درد در این روش بسیار ناچیز است و فرآیند بی حسی با کمترین فشار انجام می شود.

مقالات مرتبط

اشتراک گذاری مطلب در :

آنچه در این مطلب میخوانید

2 1 رای
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
2 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
میلاد
میلاد
2 سال قبل

سلام…، ترس نه برعکس مشتاق رفتن به دندانپزشکی هستم و اینقدر شرایط دندانها و لثه هام خراب هستند که از همه چی افتادم و سنی هم ندارم… در سن کم یک ضربه که به صورت و فک و…برخورد داشت و خیلی شدید بود که خدا خواست زنده موندم و بعد یک نوع مریضی که به خاطر مصرف دارو دندانها بدتر شدن ، که الان چند هفته هستش که از درد دندان هر چند ساعت یک بار یا نمک در دندانم میزازم و یا هر چیزی که این درد را کم کند یا برای چند ساعت اروم بشه این درد..، یادم نمیاد کی بود که تونستم درست خوابیده باشم.. ازینها که بگذریم مشکل اصلی پول است پول… من نمیتونم کار کنم و کسی هم ندارم که مخارج تأمین کنه وگرنه خیلی زودتر ازینا مشکلات دندانم را حل میکردم نه اینکه هر روز و شب درد بکشم و نه از درد دندان بلکه بخاطر شرایطی که دارم هر روز و شب بشینم گریه کنم که با این سن کم باید تو این شرایط باشم…

امیر
امیر
پاسخ به  میلاد
2 ماه قبل

مشکلتون حل شد؟

2
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x