جلوگیری از پوسیدگی دندانها با شیارپوش کردن آنها
درمان شیار پوش دندان چیست؟
شیار پوش دندان ( fissure sealant) یک لایه محافظ است که بر روی سطح جونده دندانهای آسیاب قرار داده می شود تا احتمال پوسیدگی آنها کاهش یابد. فرآیند شیارپوش کردن دندانها سریع و بدون درد است.
شیارپوش یا فیشور سیلانت بیشتر در منافذ و شیارهای دندانهای عقبی قرار می گیرد چرا که این نواحی بیشتر مستعد پوسیدگی هستند. لایه شیارپوش مانعی در مقابل باکتریهاست تا جلوی دسترسی آنها به سطوحی از دندان که تمیز کردن آنها سخت است، را بگیرد.
شیار پوش کردن دندانها چگونه است؟
پوشاندن و صاف کردن شیارها و حفره های دندان درمانی سریع و بدون درد است که معمولا برای هر دندان فقط چند دقیقه زمان می برد . این درمان ساده تر از پر کردن دندان است. هیچ نیازی به بی حسی وجود ندارد چون قرار نیست دندان تراشیده شود.
مراحل شیارپوش کردن به صورت زیر است:
- دندان کاملا تمیز و خشک می شود.
- سطح دندان برای چسبیدن به مواد شیارپوش آماده می شود.
- محلول شیارپوش بر روی دندان استعمال می شود تا جریان یافته و همه شیارها و حفره های عمیق را بپوشاند.
- با تاباندن نوعی نور قوی، مواد سخت شده و به دندان می چسبند.
- وضعیت تماس دندان با دندان مقابل بررسی شده و هر گونه مواد اضافی برداشته می شود و دندان پولیش می شود.
دوام و طول عمر شیار پوش دندان
معمولا شیارپوش حدود پنج سال دوام می آورد اما عمر دقیق آن بستگی به کیفیت مواد، کیفیت شیارپوش کردن و مراقبت شما دارد. برخی موارد تا ۱۵ سال هم دوام داشته است. با این حال در مواردی هم ممکن است ظرف شش ماه ترمیم از دندان جدا شود.
توجه داشته باشید اگر مدت زمان زیادی از شیارپوش کردن دندانهایتان می گذرد، بهتر است برای تعویض آن اقدام کنید یا با عکس رادیولوژی وضعیت آن را بررسی کنید مطمئن شوید کاملا به دندان چسبیده است.
فواید و معایب شیارپوش کردن دندانها
الف- مزیتهای شیار پوش کردن دندانها
- این درمان ساده و موثر است.
- جلوی پوسیدگی در سطح جونده دندان را می گیرد.
- ارزان است به خصوص در مقایسه با پر کردن دندان (پس از پوسیدگی) یا ترمیمهای دیگر.
ب- معایب شیارپوش کردن دندانها
این درمان عوارضی هم ممکن است داشته باشد که عبارتند از:
- واکنش آلرژی که احتمال آن خیلی کم است.
- تغییر در تماس دندانها در صورت ضخیم بودن لایه شیارپوش.
- طول عمر کوتاه در صورتی که درست کار نشده باشد یا مراقب آن نباشید.
آیا دیگران متوجه دندانهای شیارپوش شده ما می شوند؟
رنگ مواد شیارپوش همرنگ دندان و یا شفاف انتخاب می شود. جنس شیارپوش رزین کامپوزیت است و مشابه همان موادی است که برای پر کردن دندانهای جلو یا لمینت کامپوزیت دندانها به کار می رود.
همان طور که در تصویر میبینید، موهای مسواک به عمق شیار برخی دندانها نمی رسند و باکتریهای جمع شده در آن محل، میتوانند آزادانه فعالیت کنند و پوسیدگی به وجود بیاورند.
چه کسانی بهتر است درمان شیار پوش کردن دندانها را انجام بدهند؟
در مواردی دندانپزشک توصیه می کند این کار را انجام بدهید که شیارها یا خلل و فرج زیادی در دندانهایتان وجود دارد و به نظر می رسد دسترسی خوبی برای تمیز کردن آنها ندارید. همه دندانها نیاز به شیارپوش ندارند.
برخی از دندانپزشکان این درمان را برای اولین دندان آسیاب بزرگ (مولر اول) توصیه می کنند. این دندان آسیاب همان است که در حدود شش سالگی بیرون می زند. دندانهای عقبی دیگر (دندان آسیاب بزرگ دوم و سوم یا عقل) در حدود سیزده سالگی بیرون می زنند و نیاز به شیار پوش کردن آنها باید همان زمان بررسی شود.
شیار پوش کردن دندانها برای کودکان انجام می شود یا بزرگسالان هم می توانند انجام بدهند؟
این درمان برای برخی از کودکان لازم است اما فقط محدود به کودکان نیست. برخی افراد بزرگسال هم که دندانهایشان شیار و سوراخ زیاد یا عمیق دارد بهتر است این کار را انجام بدهند. در صورتی که پیشتر دندان عقبی تان دچار پوسیدگی شده باشد نیز ممکن است دندانپزشک این درمان را توصیه کند تا احتمال پوسیدگی مجدد کاهش یابد.
اطلاعات بیشتر : راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان
مراقبت از دندان شیار پوش شده چگونه است؟
دندان شیارپوش شده باید همانند بقیه دندانها مرتبا تمیز شود. اکنون که شیارها صاف شده اند، تمیز کردن آنها راحت تر است و مسواک به همه سطوح این دندان دسترسی دارد.
اگر شیار پوش از دندان جدا شد چه باید بکنم؟
گاهی اوقات شیارپوش جدا می شود. این در عرض شش ماه پس از درمان ممکن است اتفاق بیفتد. اگر متوجه شل شدن یا جدا شدن برخی از سطوح شیارپوش نشوید، پلاک و باکتریها به زیر آن نفوذ می کنند و باعث پوسیدگی می شوند.
بنابراین توصیه می شود هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت شیار پوش دندان بررسی شود و در صورت کهنه شدن آن، برداشته شده و مجددا شیارپوش انجام شود.
چرا توصیه نمی شود همه مردم دندانها را شیارپوش کنند؟
نیاز به این درمان بستگی به شکل دندانها دارد. اگر چه شیارپوش احتمال پوسیدگی دندان را کم می کند اما بیشتر مردم نیازی به آن ندارند و تنها با حفظ بهداشت دهان و داشتن برنامه غذایی سالم و چکاپ های منظم دندانپزشکی، میتوانند سلامت دندانهای خود را حفظ کنند. اما دندانهایی که شیارهایشان عمیق باشد، تمیز کردن شیارها و حفره های آنها سخت یا غیر ممکن است و نیاز به این درمان دارند.
