عکس های رادیوگرافی بخش مهمی از فرآیند های درمانی را در شرایط کنونی تشکیل می دهد. نسل جدید از این تصاویر عکس های CBCT می باشند. عکس هایی که بدون ایجاد تغییر در اندازه اجزا موجود در عکس مانند دندان ها، فک و لثه، اطلاعات کاربردی مهمی را در اختیار متخصص قرار می دهد. این عکس ها از تکنولوژی ترکیب اسکن سطحی و اسکن تخت سطحی-حجمی بدست می آیند. تصاویر نهایی در حالت سه بعدی و مطابق با ساخت فک و دندان های فرد تهیه می شود. معمولا در موارد پیچیده و خاص از تکنولوژی CBCT استفاده می شود. چرا که این تکنولوژی نیازمند تجهیزات خاص است و هزینه آن هم بالاتر از عکس های رادیوگرافی معمولی است.
عکس CBCT دندان چیست؟
با توجه به تشخیص متخصص در مواردی که رادیوگرافی دهان و دندان حالت معمول یا همان CT جوابگو نباشد، استفاده از فرآیند رادیولوژی CBCT تجویز می گردد. در این روش میزان اشعه تابیده شده بسیار بیشتر از اشعه تابیده شده در حالت CT است. به همین خاطر به صورت معمول و زیاد انجام نمی گیرد. با تابش اشعه ایکس به صورت خاص و کمک از تکنولوژی های ترکیبی مربوط به اسکن سطح و اسکن سطحی-حجمی، ماتیک سه بعدی به صورت خروجی ارائه می شود که شمای کلی از وضعیت دهان و دندان فرد است. این تصویر به متخصص کمک می کند تا بتواند مشکل و بیماری فرد را تشخیص دهد و با انتخاب بهترین روش ممکن به درمان مناسب آن بپردازد. در واقع متخصصان با کمک فناوری CBCT می توانند تصاویر سه بعدی مربوط به دندان ها، مسیرهای عصبی، بافت های نرم و بافت استخوانی را تهیه کنند.
عکس CBCT دندان به چه روشی انجام می شود؟
سر بیمار در این روش وارد یک فضای ایجاد شده در دستگاه CBCT می شود. بعد از آن فرآیند تابش اشعه ایکس آغاز می گردد. اشعه تابش شده تمام محیط سر را در بر می گیرد و به صورت ۳۶۰ درجه در اطراف آن چرخش می کند. حالا این اشعه تصاویر زیادی از جهت های مختلف تهیه کرده است که با عنوان نما معرفی می شوند. این نماها توسط دستگاه با هم ترکیب می شوند و عکس سه بعدی خروجی ارائه می شود. جالب است بدانید زمانی که اشعه در حال چرخیدن دور سر فرد است، چیزی حدود ۲۰۰ نما از جهت های مختلف تهیه می کند تا دقت تصویر سه بعدی نهایی در بالاترین میزان خود باشد.
متخصص قبل از تصویر برداری حتما به شما یادآوری خواهد کرد که تمام اشیا فلزی مانند گوشواره، طلا و جواهرات و … را از خود جدا کنید. همچنین فرد باید در زمان مشاوره و معاینه اولیه، تمام اطلاعات مربوط به شرایط جسمی و روحی خود را با متخصص در میان بگذارد. برای مثال خانم های باردار حتما باید این مورد را قبل از رادیوگرافی CBCT ذکر کنند.
مهمترین کاربردهای رادیولوژی دندان CBCT
با توجه به شرایط بیمار معمولا در موارد زیر، متخصص رادیولوژی CBCT را تجویز می کند:
- مشاهده، تشخیص و اندازه گیری دقیق وضعیت استخوان برای استفاده از ایمپلنت دندانی.
- انجام آنالیز های سه بعدی در زمینه درمان ارتودنسی
- مشاهده وضعیت فک، گردن و کانال های عصبی که به آنها ختم می شوند.
- مشاهده دندان های نهفته مانند دندان عقل در حالت سه بعدی و شناسایی مشکلات ایجاد شده.
- بررسی وضعیت سینوس ها و بیماری هایی که به آنها مربوط می شوند.
- بررسی، تشخیص، اندازه گیری و در نهایت درمان تمورهایی که در فک و لثه ایجاد می شوند.
- استفاده برای انجام جراحی های ترمیمی.
- برای ترسیم خصوصیات بیماری مفصلی دژنراتیو، انکیلوز، آنومالی های تکاملی کندیل، بیماری آرتریت روماتوئید و … استفاده می شود.
- با CBCT بیماری های فکین از جمله مشکلات دندانی شبیه دندان شکسته و دندان اضافه، ضایعات پری اپیکال، کانین های نهفته و … مورد ارزیابی قرار می گیرند.
- استفاده برای تشخیص اختلالات مربوط به مفصل های گیجگاهی و فکی.
- بررسی و تعیین ساختمان استخوان ها و در نهایت اصلاح جهت گیری دندان ها.
- تشخیص نقطه مرکزی ایجاد درد.
ویژگی ها و مزایای رادیولوژی دندان CBCT
- میزان نویز و پراکندگی در این روش بسیار پایین است، چرا که اشعه ایکس به صورت متمرکز ایجاد می شود. همین عامل در کیفیت نهایی و وضوح تصاویر تاثیر بسزایی دارد.
- یک بار انجام CBCT تصاویر بسیار گسترده و زیادی را از نماهای مختلف در اختیار متخصص قرار می دهد که همراه با جزییات زیادی خواهد بود. این جزییات به تشخیص و درمان بهتر کمک می کند.
- فرآیند CBCT هیچگونه دردی را ایجاد نمی کند و در حالت غیر تهاجمی، دقت بالایی را ارائه می نماید.
- با این روش می توان به صورت همزمان از استخوان و بافت نرم تصویر برداری کرد.
- اشعه ایکس تابیده شده در روش CBCT فاقد عارضه های جانبی می باشد.
- اشعه های مربوط به دستگاه CBCT هیچگونه ماندگاری از خود در بدن بیمار به جای نمی گذارند.
- زمان انجام تصویر برداری CBCT بسیار کوتاه و در حدود ۳۰ ثانیه است و فقط با یک بار چرخش انجام می گیرد.
- نیاز به آماده شدن بسیار خاصی وجود ندارد و تصویر برداری در مطب پزشک یا مراکز تصویر برداری به صورت سرپایی انجام می شود.
- بعد از عکس برداری نقاهتی برای بیمار وجود ندارد و در لحظه می تواند فعالیت روزانه خود را شروع کند.
- ایجاد واحد هایی با میدان دید نقطه ای و کوچک از دیگر ویژگی های این روش می باشد.
- برای طراحی دندان و ایجاد قوس های دندانی نیز از روش CBCT می توان استفاده کرد. بدون اینکه روی هم افتادگی دندان ها بوجود بیاید.
خطرات و معایب رادیولوژی دندان به روشCBCT
در کنار مزایای بسیار، این روش با محدودیت ها و معایبی نیز همراه است که با در نظر گرفتن نکات خاص توسط متخصص، این معایب و خطرات به کمترین میزان خود خواهد رسید. برخی از معایب عبارتند از :
- عدم امکان بررسی بافت نرم با دقت بالا و جزییات زیاد.
- تکرار بیش از اندازه این روش اصلا تایید نمی شود و احتمال بسیار جزیی در زمینه ابتلا به سرطان برای مواردی که بیش از اندازه در معرض اشعه هستند وجود دارد.
- استفاده از این روش برای کودکان توصیه نمی شود و فقط تحت شرایط اضطراری و با توجه به وضعیت بیماری، متخصص می تواند درخواست CBCT برای کودک دهد.
- تکرار استفاده از این روش برای یک فرد توصیه نمی شود.
تفاوت دو روش CBCT و CT در رادیولوژی دندان
- اطلاعات دریافتی توسط روش CBCT بسیار جامع و کامل تر از روش CT می باشد.
- مدت زمان انجام روش CBCT کمتر از روش CT است.
- روش CBCT به صورت سرپایی یا نشسته انجام می شود ولی برای CT باید فرد در وضعیت خوابیده قرار بگیرد.
- کیفیت و دقت تصاویر خروجی با روش CBCT بسیار بالاتر از روش CT است.
- تصاویر خروجی در روش CBCT به صورت سه بعدی می باشد ولی در CT تک بعدی است.
- دستگاه CBCT بی صدا است و نگرانی برای بیمار ایجاد نمی کند ولی CT دارای صدا است.
- دستگاه CBCT نسبت به CT کوچکتر می باشد و فضای کمتری را می گیرد.
اهمیت استفاده از عکس CBCT برای ایمپلنت دندان
یکی از مواردی که در آن استفاده از عکس CBCT ضروریت دارد، انجام ایمپلنت دندان است. از نظر متخصصان یک گام مهم در فرآیند ایمپلنت کمک گرفتن از این روش است. چرا که برای ایجاد پایه های ایمپلنت نیاز است اطلاعات دقیقی از فک بیمار در دسترس باشد. این پایه ها با اندازه مناسب باید ساخته و طراحی شوند و در موقعیت های مناسبی از فک قرار داده شوند. عکس CBCT کمک زیادی برای تشخیص دقیق محل نصب پایه های ایمپلنت می کند.
حالا متخصص می تواند با خیال راحت فرآیند ایمپلنت را انجام دهد. بیمار نیز با مشکلاتی مانند احساس درد در پایه های ایمپلنت و یا عدم نگهداری دندان جدید مواجه نخواهد شد.
آمادگی برای انجام اسکن CBCT
برای انجام این روش نیاز نیست بیمار آمادگی خاصی داشته باشد. تنها باید قبل از قرار گرفتن در موقعیت دستگاه CBCT، تمام لوازم و وسایلی را که ممکن است باعث ایجاد اختلال در نتیجه شود، از خود جدا کنید. مانند جواهر آلات، سنجاق سر، عینک و مواردی از این دست که حتما متخصص به شما یادآوری خواهد کرد. همچنین اگر داروی خاصی استفاده می کنید یا در دوران بیماری خاصی هستید و یا باردار می باشید، باید قبل از عکس برداری به اطلاع متخصص برسانید.
هزینه عکس CBCT
هزینه عکس های CBCT به صورت یک فک بیان می شود و عوامل مختلفی در قیمت نهایی آن اثر گذار می باشد. از جمله این عوامل می توان به کیفیت عکس برداری، محل قرار گیری مطب و مرکز عکس برداری، سطح تجهیزات عکاسی، توانایی متخصص و … اشاره کرد. به این نکته هم اشاره کنیم که هیچ کدام از بیمه ها از هزینه عکس CBCT پشتیبانی نمی کنند.
سوالات متداول
مدت زمان انجام cbct در کلینیک بابکان ۵ تا ۱۰ دقیقه می باشد.
مدت زمان تحویل عکس بستگی به ناحیه عکسبرداری دارد. در بعضی از نواحی نیم ساعت بعد از عکسبرداری، عکس سی بی سی تی تحویل داده می شود اما بعضی از آنها یک روز بعد، تحویل داده می شوند.
به دو صورت خروجی عکس به بیمار تحویل داده می شود.
هم لینک عکس که در سایت بابکان قرار دارد برای بیمار ارسال می شود و هم پرینت شده عکس تحویل داده می شود.
خیر نیاز به دریافت وقت قبلی نیست. کلینیک بابکان هر روز هفته از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب آماده پاسخ گویی به بیماران و تهیه عکس می باشد.
تا یک سال از این عکس میتوانید استفاده نمایید.
- باید به طبقه سوم مراجعه نمایید.
- در صورت نداشتن پروند، باید تشکیل پرونده دهید و هزینه عکس را پرداخت کنید.
- و در آخر برای تهیه عکس باید آماده شوید.
فک به ۴ قسمت تقسیم می شود و بر اساس درخواست پزشک قسمت مورد نظر عکسبرداری می شود.
هم به صورت تک دندان، هم نیم فک و هم کل فک قابل انجام است.
انجام عکس سی بی سی تی در کلینیک بابکان
هزینه سی تی دندان برای ایمپلنت یک دندان چقدر است؟
سلام وقت بخیر
معمولا هزینه ها را باید بروز از مرکزی که میخواهید مراجعه نمایید سوال بپرسید، اما حدودا ۸۰۰ هزار تومان می شود.
سلام هزینه عکس از دندان میخواستم عکس کامل فک بالا و پایین هزینه اش چقدر میشه
سلام وقت بخیر
عکس کامل فک بالا و پایین هم cbct می باشد و هم opg اگر برای کاشت ایمپلنت می خواهید عکس cbct نیاز است اما اگر برای درمان های دیگر میخواهید باید عکس opg تهیه کنید. بدون پرینت ۱۲۰ هزار تومان می باشد.
سلام من وهمسرم مراجعه کردیم برای سی بی سی تی برای همسرم سه بار تکرار کردند تا مناسب باشه آیا ضرری برای همسرم نداره سه بار تکرار شد؟
سلام وقت بخیر
خیر ضرری ندارد اما دیگر تا ۶ ماه آینده عکسی نگیرند.
سلام. از اطلاع رسانی عالی تون ممنونم.
من از پرند میخواستم بیام و اطلاعاتی در مورد عکس سی بی سی تی میخواستم. اطلاعاتی که دادید برای من جامع و کامل بود. ممنونم
سلام وقت بخیر
خوشحالم که اطلاعات مفید واقع شده است.
سپاسگزارم از لطف و توجه شما