رادیولوژی دهان و دندان

انواع تصاویر اشعه ایکس دهان 

عکس رادیولوژی دهان انواع مختلف دارد که تفاوتهایی با یکدیگر دارند. رایجترین انواع عکس اشعه ایکس داخل دهان به صورت زیر هستند:

• عکس های اشعه ایکس داخل دهانی

بایت وینگ : در این تکنیک یک تکه کاغذ را گاز میگیرید تا دندانپزشک بتواند وضعیت تماس تاج دندانها با یکدیگر را خوب ببیند. این عکس بیشتر برای بررسی پوسیدگی بین دندانها استفاده می شود.

اکلوزال: در این عکس اشعه ایکس، فکها را می بندید تا دندانهای بالا و پایین روی هم قرار بگیرند و دندانپزشک تماس آنها با یکدیگر را بررسی کند. در این عکس رادیولوژی میتوان ناهنجاریهای آناتومی کف دهان یا سقف دهان را نیز شناسایی کرد.

پانورامیک: در این روش عکس برداری از دهان، دستگاه دور سر شما میچرخد و عکس می گیرد. دندانپزشک از این عکس برای بررسی وضعیت دندانهای عقب، برنامه ریزی برای کاشت ایمپلنت دندان یا مشکلات فک استفاده می کند.

پری اپیکال: عکس پری اپیکال بر دو دندان کامل از ریشه تا تاج، متمرکز می شود.

• عکس های اشعه ایکس خارج دهانی

عکس رادیولوژی از بیرون از دهان نیز در صورتی که دندانپزشک به مشکلاتی مشکوک باشد که در نواحی خارج از لثه و دندانها (مثلا فک) واقع است، انجام می شود.

درباره ی جراحی فک و صورت بیشتر بدانید.

عکس پانورامیک: تمامی محدوده دهان را نشان می دهد و همه دندانهای فک بالا و پایین تنها در یک عکس دیده می شوند. این عکس موقعیت دندانهای بیرون زده و در حال بیرون زدن را نشان می دهد و دندانهای نهفته، تومورها و موارد دیگر در آن دیده می شود.

توموگرافی: در توموگرافی یک لایه یا بخش خاصی از دهان دیده می شود و لایه های دیگر تار می شوند. این عکس ساختارهایی را نشان می دهد که دیدن واضح آنها به دلیل همجواری با ساختارهای دیگر دشوار است و ساختارهای دیگر مانع دیدن آن می شوند.

سفالومتریک: در عکس سفالومتریک تمامی یک طرف سر دیده می شود. در این عکس موقعیت دندانها نسبت به فک و نیمرخ صورت مشخص می شود. متخصص ارتودنسی از عکس سفالومتری برای برنامه ریزی درمانی بهره می برد.

سیالوگرافی: در عکس سیالوگرافی از رنگ مخصوصی که به غدد بزاقی تزریق می شود استفاده می شود تا در عکس اشعه ایکس بهتر دیده شود. غدد بزاقی بافتهای نرمی هستند که در عکس اشعه ایکس معمولی دیده نمی شوند. دندانپزشک این عکس را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مثل انسداد غدد بزاقی یا سندرم شوگرن ترتیب می دهد.

سی تی اسکن: سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری نوعی عکس برداری است که در آن ساختارهای داخلی به صورت سه بعدی دیده می شوند. این تصویر برداری برای شناسایی مشکلات استخوان صورت مانند کیست، شکستگی و تومور استفاده می شود.

سی تی پرتو مخروطی: در این نوع عکس اشعه ایکس، تصاویر سه بعدی از ساختارهای صورت، بافتهای نرم، عصبها و استخوانها به دست می آید. این عکس ها به دندانپزشک در تعیین محل مناسب کاشت ایمپلنت کمک کرده و کیست یا تومور دهان و صورت را نشان می دهند. همچنین برای بررسی مشکلات لثه، ریشه دندانها و فکها از این عکس برداری بهره گرفته می شود. سی تی پرتو مخروطی به نوعی مشابه سی تی اسکن معمولی است. هر دو روش تصاویر با کیفیتی ارائه می کنند اما روش عکس برداری آنها متفاوت است. دستگاه سی تی پرتو مخروطی دور سر بیمار میچرخد و همه داده ها را تنها در یک چرخش به دست می آورد. در سی تی اسکن معمولی دستگاه چند مرتبه دور سر بیمار میچرخد و داده ها را به صورت لایه لایه جمع آوری می کند. این روش عکسبرداری بیمار را در معرض تشعشع زیادی قرار می دهد. مزیت منحصر به فرد سی تی پرتو مخروطی در این است که از آن در مطب دندانپزشک میتوان استفاده کرد. تجهیزات سی تی اسکن تنها در مراکز تصویر برداری یا بیمارستانها وجود دارند.

عکس برداری دیجیتالی: این عکس اشعه ایکس تصاویر دو بعدی از دهان مستقیما به کامپیوتر ارسال می کند. عکسها بر روی نمایشگر کامپیوتر دیده شده و ذخیره می شوند و با پرینتر ظرف چند ثانیه چاپ می شوند. عکس دیجیتالی چند مزیت بر روشهای دیگر عکس اشعه ایکس دارد. این عکس ها را میتوان بزرگ کرد و واضح تر دید. همچنین برای دندانپزشک مشاهده ریزترین تغییرات که در معاینه قابل تشخیص نیستند، در این تصاویر راحت تر است. در صورت لزوم دندانپزشک میتواند عکس را با اینترنت فورا برای همکار دیگری ارسال نماید تا نظر او را نیز جویا شود. میزان تشعشع در عکس دیجیتالی کمتر است.