ترمیم دندان

دندان ممکن است در اثر مواردی دچار آسیب های مختلفی نظیر پوسیدگی، شکستگی و… شود. ترمیم دندان، این آسیب های دندان را ترمیم کرده و سلامت و زیبایی دندان را باز می گرداند. در مواردی که دندان کامل از بین رفته باشد، دندان را جایگزین می کنند.

چه زمانی نیاز به ترمیم دندان داریم؟

هرگاه دندانتان آسیب ببیند به نحوی که آسیب آن برگشت پذیر نباشد، باید آن را ترمیم کنید. برای ترمیم کردن دندان به مواد مخصوص دندانپزشکی نیاز است تا سوراخ ها، ترک ها و حفره های دندان را پر کند.

• گاهی دندانی که نیاز به ترمیم دارد، علائمی مثل درد یا حساسیت به سرما و گرما ایجاد می کند اما گاهی هم هیچ علائمی ندارد. حتی گاهی اوقات تنها در معاینه دندانپزشکی مشخص می شود دندانتان نیاز به ترمیم دارد.

• هنگامی که دندانتان پوسیدگی یا کرم خوردگی دارد، به این معنی است که بخشهایی از آن تخریب شده و از دست رفته اند. برای این که دوباره دندان به استحکام، مقاومت، زیبایی و عملکرد اولیه خود برگردد باید بخشهای تخریب شده و پوسیده آن برداشته شده و با مواد ترمیم کننده دندان جایگزین شود.
• همچنین در مواردی که دندانتان ضربه دیده و لب پر شده است یا در اثر فشارهای مداوم یا ناگهانی، ترک خورده است نیاز به ترمیم پیدا می کند. گاهی اوقات دندان آسیب دیده باید عصب کشی شود و پس از آن، ترمیم صورت گیرد.

راهنمای پیشگیری از کرم خوردگی یا پوسیدگی دندان را اینجا بخوانید.

ترمیم دندان چیست؟

ترمیم دندان یکی از روش‌ های رایج و پرکاربرد در حوزه دندانپزشکی محسوب می شود. در فرآیند ترمیم دندان، پوسیدگی دندان برداشته شده، جای پوسیدگی تمیز شده و با استفاده از مواد پر کننده مانند آمالگام یا کامپوزیت دندان بازسازی می ‌شود.

این روش درمانی بر خلاف درمان های زیبایی مانند بلیچینگ(سفید کردن دندان با بلیچینگ)، کامپوزیت ونیر، لمینت دندان و روکش‌ های دندانی که به منظور بهبود ظاهر و طراحی لبخند مورد استفاده قرار می ‌گیرند، فقط جنبه ترمیمی دارد. ترمیم دندان نه تنها به بازیابی سلامت دندان ها کمک می‌ کند بلکه از ایجاد مشکلات احتمالی در آینده نیز جلوگیری می‌ کند.

انواع روش های ترمیم دندان

درمان های مختلفی برای ترمیم ظاهر و بهبود عملکرد دندان وجود دارند. روش های ترمیم دندان به نوع و شدت آسیب دندان بستگی دارند. در ادامه، این روش ها ذکر شده اند:

۱. پر کردن دندان(Dental Fillings)

پر کردن دندان با کامپوزیت یا فیلینگ یک روش کم تهاجمی است که به حفظ ساختار دندان کمک می ‌کند. پر کردن دندان در ترمیم دندان های آسیب دیده به دلیل پوسیدگی یا حفره کاربرد دارد. در این روش، دندانپزشک بخش ‌های آسیب دیده یا پوسیده دندان را حذف می کند و مواد پر کننده کامپوزیت را به دندان می چسباند تا شکل طبیعی دندان حفظ شود. پر کردن دندان نیاز به آماده سازی کم دارد و  در یک جلسه دندانپزشکی کامل می شود.

۲. روکش دندانی(Dental Crowns)

روکش‌ دندانی برای محافظت از دندان ‌ها با اختلال ساختاری استفاده می ‌شود. روکش دندان به عنوان “کلاه دندان” نیز شناخته می ‌شود، چون دندان را کاملا تا خط لثه پوشش می دهد. قرار دادن روکش از طریق کوتاه کردن دندان آسیب ‌دیده و گاهی اوقات جراحی لثه انجام می شود.

۳. بریج دندانی(Dental Bridges)

بریج دندانی با ترکیب چند تاج دندانی(معمولاً ۳ یا ۴ تاج) به عنوان یک روش موثر برای پوشاندن شکاف های به جا مانده از دندان های از دست رفته به کار می ‌رود. بریج دندانی امکان اتصال به دندان های سالم در دو طرف شکاف یا ایمپلنت‌ های دندانی را فراهم می ‌کند. با این حال، این روش نیازمند چند جلسه درمانی است تا به طور کامل اجرا شود و نتیجه بهینه را برای بیمار به دنبال داشته باشد.

۴. ایمپلنت دندانی(Dental Implants)

ایمپلنت دندانی بهترین روش برای داشتن دندان ‌هایی طبیعی است، زیرا از یک پست ایمپلنت برای جایگزینی ریشه دندان استفاده می ‌کند. ایمپلنت دندانی باعث حفظ سلامت استخوان و تراز دندان می ‌شود. همچنین، ایمپلنت‌ های دندانی می‌ توانند یک دندان یا تمام دندان‌ های روی قوس دندانی را ترمیم کنند، زیرا دارای امکان ترمیم دندان با استفاده از تاج، بریج و پروتز می‌ باشند.

برای اطلاعات بیشتر: هزینه ایمپلنت دندان

۵. اینلی (Inlay) و آنلی (Onlay)

اینله و آنله روش‌ های پیشرفته در زمینه ترمیم دندان هستند که از لحاظ طراحی و اندازه نسبت به پرکردن دندان برجسته ‌تر و از روکش ‌های دندان کوچکتر هستند. اینله و آنله در لابراتوار دندانپزشکی برای ترمیم آسیب ‌های دندانی که نیاز به پرکردن بسیار شدید و روکش بسیار کم دارند، به کار می ‌روند. اینله زمانی استفاده می شود که تاج دندان سالم باشد، در حالی که آنله به بازیابی تاج آسیب دیده دندان کمک می ‌کند.

یکی از روشهای ترمیم دندانها، اینلی و آنلی هستند. این انواع ترمیم، بر خلاف پر کردن معمولی دندان، بر اساس قالب تهیه شده از دندان در آزمایشگاه ساخته می شوند و بعدا روی دندان قرار می گیرند. جنس اینلی و آنلی معمولا از سرامیک بسیار مقاوم است. در مواردی از این ترمیم ها استفاده می شود که دندان به حدی آسیب دیده است که پر کردگی زیادی نیاز دارد اما این حجم از پرکردگی را نمی تواند پشتیبانی کند. اگر آسیب از حد توان آنلی هم فراتر باشد، از روکش دندان استفاده می شود.

۶. باندینگ کامپوزیت(Composite Bonding)

باندینگ کامپوزیت دندان یک فرآیند مؤثر برای بهبود ظاهر و رنگ دندان است. در باندینگ کامپوزیت، از یک بتونه همرنگ با دندان برای ترمیم ترک‌ ها، کاهش فاصله یا تغییر شکل دندان ‌ها استفاده می ‌شود. باندینگ کامپوزیت یک روش بسیار عالی است چرا که ماده باندینگ با رنگ و زیبایی دندان شما تطابق دارد. پس از انجام باندینگ کامپوزیت با استفاده از نور یا لیزر، مواد آن در دهان خشک شده و سپس صیقلی می ‌شود.

برای اطلاعات بیشتر: قیمت کامپوزیت دندان

باندینگ کامپوزیت دندان به عنوان یک روش مستقیم ترمیم دندان عمل می‌ کند، زیرا ماده ‌ای که برای ترمیم استفاده می ‌شود، مستقیماً روی دندان اعمال می ‌شود. این فرآیند نه تنها ظاهر دندان را بهبود می ‌بخشد بلکه به راحتی قابل اجرا است و با سرعت انجام می‌ شود. باندینگ کامپوزیت زیبایی دندان را باز می‌ گرداند و عملکرد آن را بهبود می ‌بخشد. کامپوزیت دندان به عنوان یک راهکار موثر برای ترمیم دندان های جلویی محسوب می ‌شود.

۷. ونیرها

ونیر دندان یک پوسته نازک است که شبیه مینای واقعی دندان است و روی دندان طبیعی را پوشش می دهد. ونیر ها، اندازه دندان ها را یکدست می کنند، و شکل و رنگ دندان‌ ها را بهبود می ‌بخشند. اگر دندان شکسته شده و تغییر رنگ یا لک داشته باشد ونیر ها می ‌توانند گزینه‌ مناسبی باشند. جنس روکش های دندان دو نوع است، که عبارتند از:

• ونیر کامپوزیت: ونیر های کامپوزیت به صورت مستقیم در یک جلسه توسط دندانپزشک ساخته می ‌شوند و مستقیماً روی دندان ‌ها قرار می ‌گیرند. ونیر کامپوزیت باعث باز گرداندن لبخند جذاب می ‌شود و نقص ‌های دندان را پنهان می‌ کند.
• ونیر چینی: ونیر های چینی یا لمینت ‌های سرامیکی در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌ شوند. ونیر های چینی به دو جلسه ویزیت نیاز دارند: یکی برای آماده ‌سازی و قالب ‌گیری از دندان و دیگری برای قرار دادن ونیر روی دندان.

۸. پروتز دندان

پروتز دندان، یک راه حل موثر برای جایگزینی دندان ‌های از‌ دست ‌رفته یا آسیب‌ دیده است. این دندان‌ های مصنوعی شبیه دندان‌ ها و لثه ‌های طبیعی هستند. در صورتی‌که تمام دندان ‌های خود را به خاطر آسیب دیدن، پوسیدگی یا بیماری لثه از ‌دست‌ داده باشید، می ‌توانید از پروتز دندان کامل استفاده کنید. حتی اگر تعدادی از دندان ‌های طبیعی سالم باقی ‌مانده باشند، می ‌توانید از پروتز پارسیل جهت جایگزینی دندان ‌های از‌دست ‌رفته با حفظ دندان‌ های سالم استفاده کنید. سه نوع پروتز دندان وجود دارد، که عبارتند از:

• پروتز معمولی: این نوع پروتز متحرک است و پس از کشیدن دندان ‌های آسیب ‌دیده، به بافت لثه فرصت ‌دهید تا بهبود پیدا کند. پس از بهبود بافت لثه، پروتز قابل استفاده است.
• پروتز فوری: این نوع پروتز متحرک است و در روزی که آخرین دندان‌ شما کشیده می ‌شود، بدون انتظار کشیدن برای التیام لثه، قابل استفاده می باشد.
• پروتز اوردنچر: این پروتز زمانی مورد استفاده قرار می‌ گیرد که تعدادی از دندان ‌های سالم باقی‌ مانده باشند و شما تصمیم گرفته باشید دندان هایتان را حفظ کنید. پروتز اوردنچر به تعادل بین حفظ دندان ‌های سالم و جایگزینی دندان‌ های از ‌دست ‌رفته کمک می‌ کند.

کاربرد های ترمیم دندان

در دهه‌ های اخیر، روش های دندانپزشکی بهبود یافته و تغییرات زیادی در روش های های درمانی اعمال شده است. حفظ دندان ‌های طبیعی به عنوان اولویت اول محسوب می شود. درمان ‌های پیشرفته، پیشگیری از بیماری ‌های دهان و دندان، و اصلاح مشکلات ظاهری دندان‌ ها بدون از دست دادن آن ها، جزو اهداف اصلی دندانپزشکان مدرن محسوب می ‌شوند. بنابراین، برای حفظ دندان‌ های خود بهتر است که با روش ‌های ترمیم دندان آشنا شوید و در صورت ضرورت از آن ها استفاده کنید. به طور کلی، روش ‌های ترمیم دندان برای افرادی که شرایط زیر را دارند می ‌تواند کاربرد داشته باشد:

• • افرادی که دندان ‌هایشان به دلیل پوسیدگی ‌های سطحی یا عمیق نیاز به ترمیم دارند.
  • افرادی که دندان‌ هایشان به دلیل شکستگی یا لب‌ پریدگی به ترمیم نیاز دارند.
  • افرادی که دندان ‌هایشان به دلیل ضعف ساختاری نیاز به تقویت و ترمیم دارند.
  • افرادی که دندان ‌هایشان به دلیل تغییرات رنگی ناشی از عوامل مختلف نظیر سیگار، مواد غذایی، یا دیگر عوامل نیاز به ترمیم دارند.
  • افرادی که به دلیل تجمیع پلاک دندانی یا جرم دندانی به ترمیم نیاز دارند.
  • کودکانی که به دلیل آسیب دیدگی یا شکستگی دندان های شیری نیاز به ترمیم دارند.

دندان با چه موادی ترمیم می شود؟

برای ترمیم دندان از مواد پر کننده دندان استفاده می شود. رایج ترین مواد مورد استفاده، آمالگام و کامپوزیت هستند. آمالگام همان مواد نقره ای رنگی هستند که بیشتر برای پر کردن دندانهای آسیاب استفاده می شود. کامپوزیت به دلیل رنگ سفید خود برای دندانهای جلویی مناسب تر است. آمالگام مقاوم ترین مواد پر کننده محسوب می شود اما به دلیل رنگ نقره ای اش، برای دندانهای جلو استفاده نمی شود.

علاوه بر این ها، مواد دیگری مانند یونومر شیشه، سرامیک و طلا نیز برای ترمیم دندان ها استفاده می شوند.

گاهی برای ترمیم دندان آسیب دیده، نیاز به لمینت یا روکش وجود دارد. لمینت ممکن است از کامپوزیت یا سرامیک باشد. روکش دندان نیز از انواع مواد مختلف ساخته می شود که بنا بر شرایط نوع آن تعیین می گردد. غالبا دندانهایی که عصب کشی می شوند، پس از پر شدن روکش می شوند.

ترمیم دندان برای چه کسانی مناسب است؟

ترمیم دندان برای افرادی مناسب است که دندان ‌هایشان قابلیت حفظ شدن و ترمیم را دارند.

ترمیم دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟

در برخی شرایط، ترمیم ممکن نیست و از روش‌ های جایگزین استفاده می ‌شود. ترمیم برای افرادی که دارای شرایط زیر هستند، مناسب نیست:

• شکستگی شدید دندان: در صورتی که دندان به حدی شکسته باشد که از دستگاه ریشه ‌ای خارج شده و قسمتی از آن درون لثه یا بافت ‌های نرم مانده باشد، ترمیم دندان معمولاً ممکن نیست. در این موارد، روش ‌های جایگزینی مانند ایمپلنت معمولاً به عنوان یک گزینه مدنظر قرار می ‌گیرند.
• پوسیدگی عمیق: در شرایطی که پوسیدگی به طور گسترده و عمیق در دندان ایجاد شده و ساختار داخلی دندان به طور قابل توجه آسیب ببیند، ترمیم دندان معمولاً ممکن نیست. در این موارد، نیاز به استفاده از روش ‌های جایگزینی اجتناب ‌ناپذیر است. روش ‌های جایگزین شامل ایمپلنت ‌ها، پروتز های ثابت یا متحرک، و یا روش ‌های دیگر می شوند که به منظور بازسازی عملکرد دندان و بهبود ظاهر دندان ‌ها مورد استفاده قرار می ‌گیرند.
• افتادگی دندان: زمانی که دندان به طور کامل از مکان خود جدا شده و به فک و لثه اتصالی نداشته باشد، ترمیم دندان ممکن نیست. در این شرایط، روش ‌های جایگزینی مانند ایمپلنت به عنوان گزینه ‌های اصلی مورد استفاده قرار می‌ گیرند.
• عفونت شدید: در حالات شدید عفونت دندان و لثه، که بافت ‌های اطراف دندان و حتی استخوان را تخریب کرده باشد، ترمیم معمولاً غیرممکن است. ابتدا، ضروری است که عفونت به دقت درمان شود و سپس از روش های جایگزین نظیر استفاده از ایمپلنت‌ ها یا پروتز های دندانی به عنوان روش های بازسازی در نظر گرفته شوند.
• ضرورت خلع دندان: هنگامی که دندان به دلیل عدم قابلیت ترمیم، عفونت شدید، یا تصمیمات پزشکی مانند ایمپلنت ‌گذاری باید برداشته شود، ترمیم دندان دیگر ضرورت نخواهد داشت.

تشخیص صحیح و تصمیمات موثر توسط دندانپزشک متخصص امری بسیار حیاتی است. با ارزیابی دقیق وضعیت دندان و تحلیل شرایط فرد، دندانپزشک بهترین راهکار های درمانی را برای نگهداری یا بازسازی دندان‌ ها ارائه خواهد کرد.

مزایای ترمیم دندان

• حفظ دندان
• جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان (راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان)
• بازسازی شکل طبیعی دندان
• راحتی و سرعت بالای انجام کار

معایب ترمیم دندان

• هزینه
• ماندگاری کوتاه
• حساسیت در برابر دما، شیرینی و ترشی
• نیاز به ترمیم دوباره
• محدودیت های غذایی بعد از ترمیم
• مراقبت دقیق بعد از ترمیم

مراقبت از دندان ترمیم شده

• مهمترین کاری که برای دندان ترمیم شده می توانید انجام دهید، حفظ بهداشت دهان است.
• حتما دست کم روزی دو بار مسواک بزنید. حتما هر روز نخ دندان بکشید. از خمیر دندان فلوراید دار استفاده کنید.
• از جویدن چیزهای سختی مثل یخ خودداری کنید و به دندانهای خود فشار نیاورید.
• اگر دندان قروچه دارید، برای روشهای محافظت از دندانها به دندانپزشک مراجعه کنید. ممکن است وسیله ای به نام محافظ دهان (نایت گارد) به شما داده شود که شبها روی دندانهایتان بگذارید.
• هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا معاینه کلی انجام دهد.

ترمیم دندان در کودکان

ترمیم دندان های شیری کودکان در برخی شرایط ضروری هستند. در ادامه، دلایل ترمیم دندان های شیری در کودکان توضیح داده شده اند:

حفظ وظایف کاربردی

حفظ دندان ‌های شیری نه تنها برای عملکرد صحیح در جویدن و گاز گرفتن غذا مهم هستند، بلکه در حفظ جایگاه و ترتیب دندان‌ های دائمی نیز نقش اساسی دارند. اگر دندان ‌های شیری به دلیل پوسیدگی و شکستگی زودتر از موعد مقرر خود از بین بروند، امکان دارد دندان‌ های دائمی نیز تحت تأثیر قرار گیرند و در نتیجه به شکل نامناسبی رشد کنند. به همین دلیل حفظ و مراقبت مناسب از دندان‌ های شیری، پیشگیری از مشکلات دندانی در آینده را تضمین می ‌کند.

جلوگیری از عفونت و درد

جلوگیری از عفونت و درد در دندان ‌های شیری بسیار حائز اهمیت است. پوسیدگی دندان‌های شیری می ‌تواند به درد شدید و حتی آبسه لثه منجر شود. عفونت و درد ‌دندان می ‌تواند برای کودکان بسیار ناخوشایند و حتی ترسناک باشد. به همین دلیل حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از پوسیدگی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از درد و عوارض ناخوشایند در کودکان جلوگیری شود.

برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان و ترمیم شکستگی و ضربه خوردن دندان شیری

حفظ فضای دندانی

دندان ‌های شیری در دهان کودکان نقش حیاتی در حفظ فضای لازم برای رشد دندان ‌های دائمی ایفا می ‌کنند. اگر دندان شیری زودتر از موعد مقرر خود بیافتد امکان دارد فضای لازم برای رشد دندان دائمی در آینده حفظ نشود، مشکلاتی مانند نهفتگی دندان‌ های دائمی ایجاد شود.

تشویق به تغذیه صحیح

دندان ‌های سالم به کودکان کمک می ‌کنند غذا های مختلف را به درستی جویده و مصرف کنند. در صورتی که دندان‌ های شیری عملکرد خوبی نداشته باشند، ممکن است کودک ترجیح دهد غذا های له شده یا پوره ای را مصرف کند، که این موضوع می ‌تواند منجر به سلامت دهانی ناپایدار شود.

هزینه ترمیم دندان

هزینه پر کردن دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد، که عبارتند از:

• برای پر کردن دندان ها از مواد مختلفی مانند آمالگام، کامپوزیت و غیره در دندانپزشکی استفاده می ‌شود. هرکدام از این مواد دارای هزینه ‌های متفاوتی هستند.
• تجربه و تخصص دندانپزشک نیز می ‌تواند هزینه را تحت تأثیر قرار دهد. دندانپزشکان با تجربه بالاتر هزینه‌ های بیشتری دریافت می کنند.
• هزینه ‌های دندانپزشکی در شهر ها و مناطق مختلف متفاوت می باشد. در شهر های بزرگ و مناطق ثروتمند نشین هزینه ‌ها بیشتر هستند.
• بیمه دندانپزشکی می ‌تواند نقش مهمی در پوشش هزینه ‌ها داشته باشد. بیمه بخشی از هزینه های دندانپزشکی را تحت پوشش قرار می دهد یا در مواردی ممکن است تمام هزینه ها را پوشش دهد.
• تعداد سطوح دندانی که نیاز به پرکردن دارند نیز به عنوان یک عامل مهم در تعیین هزینه‌ ها محسوب می ‌شوند. دندان‌ های با تعداد سطوح بیشتر نیاز به پرکردن بیشتری داشته باشند.

توصیه می ‌شود قبل از شروع درمان با دندانپزشک خود مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که همه جزئیات در توافق نهایی درمان و هزینه ‌ها در نظر گرفته شده باشند.

از کجا بدانیم دندانمان نیاز به ترمیم دارد؟

بهتر است منتظر علائم نیاز به ترمیم نمانید و هر شش ماه یک بار برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید. در معاینه کلی دندانپزشکی، دندانها ارزیابی می شوند و در صورت لزوم از آنها عکس گرفته می شود تا مشخص شود پوسیدگی در داخل آنها وجود دارد یا نه و وضعیت ریشه های آنها چگونه است. در این صورت حتی پیش از بروز علائم، میتوان آسیب دیدگی را شناسایی کرد.

دندانی که به شکلی آسیب دیده و نیاز به ترمیم دارد ممکن است علائمی مثل درد، حساسیت به غذاهای سرد یا داغ یا جریان هوا و یا حساسیت به فشار جویدن را نشان دهد. در این صورت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت بروز این علائم مشخص شود.

آیا دندان ترمیم شده را میتوان سفید کرد؟

باید توجه داشته باشید ترمیم ها در درمان سفید کردن دندانها، تغییر رنگ پیدا نمی کند و سفید نمی شوند. پس اگر تصمیم دارید دندانهای خود را سفید کنید، این کار را حتما قبل از ترمیم کردن دندان انجام دهید تا بتوانید رنگ روشنتری برای ترمیم انتخاب کنید. در غیر این صورت پس از سفید کردن دندانها، رنگ دندانهای طبیعی تان سفیدتر می شود در حالی که رنگ ترمیم تغییری نمی کند و این باعث می شود ترمیم مشخص شود.