عصب کشی مجدد دندان یا ری اندو

عصب کشی دندان یا درمان ریشه (root canal therapy) درمانی است که در آن پالپ دندان که بخش هسته دندان است و عصب و رگهای خونی در آن جای دارند تخلیه و پاکسازی و گندزدایی شده و سپس با مواد ویژه پر میشود.

عصب کشی مجدد چیست؟

در مواردی ممکن است درمان عصب کشی با شکست مواجه شود و آنگونه که انتظار میرفت کار نکند. ممکن است دندان درمان شده نتواند درست بهبود یابد و یا بیمار دچار عوارض پس از جراحی شود که دندان را به خطر می اندازد. در این موارد عصب کشی مجدد به عنوان راهکار نجات دندان پیشنهاد میشود. در عصب کشی مجدد، دوباره داخل دندان تخلیه و پاکسازی و پر میشود.

دلایل شکست درمان عصب کشی و نیاز به عصب کشی دوباره چیست؟

دلایل نیاز به عصب کشی دوباره دندان را میتوان به دو دسته جداگانه دسته بندی کرد: دلایلی که باعث شده اند عصب کشی اولیه موفق نباشد و دلایلی که باعث شده اند درمان عصب کشی موفق اولیه، بعدا دچار مشکل شود.

برای اطلاعات بیشتر: علت درد بعد از عصب کشی دندان

الف- دلایلی که باعث شده اند عصب کشی اولیه موفق نباشد.

• تنگی یا کمانی بودن مجرای ریشه باعث شده در عصب کشی مجرا درست پاکسازی و پر نشود.
• آناتومی مجرای ریشه پیچیده بوده و بخشی از آن در درمان نخستین شناسایی نشده است.
• جایگذاری تاج دندان یا ترمیم دیگر، به هنگام انجام نشده است.
• دندان به خوبی مهر و موم نشده و آلودگی به درون دندان نفوذ کرده است.

ب- دلایلی که باعث شده اند درمان موفق ریشه، دچار مشکل شود

• پدید آمدن پوسیدگی تازه در دندان که باعث شده بخشی از مواد پر کننده مجرای ریشه در معرض باکتریها باشند و عفونت در دندان ایجاد شود
• لقی، ترک یا شکستگن ترمیم یا تاج دندان و پدید آمدن عفونتی دوباره

آیا کانال ریشه میتواند دوباره عفونی شود؟

بله. مجرای ریشه دندان به دلایل گوناگون میتواند دوباره عفونت کند و نیازمند درمان شود. در بیشتر وقتها علت عفونت دوباره، درست نبودن فرایند پاکسازی و مهر و موم در درمان عصب کشی اولیه است.

روی هم رفته این عوامل باعث عفونت دوباره دندان میشوند:

• در عصب کشی، باکتری های درون دندان همگی از بین نرفته اند و توانسته اند دوباره رشد کنند و عفونت ایجاد کنند.
• ترمیمی که روی دندان گذاشته شده خوب چفت نبوده و راهی برای نفوذ باکتری ها به مجرای ریشه باقی گذاشته است.
• دندان دچار شکستگی یا ترک شده است و از این راه، باکتریها به داخل دندان راه یافته اند.
• ترمیم پس از عصب کشی دیر جایگذاری شده و در این فاصله زمانی، دندان در معرض عفونت قرار گرفته است.
• دندان دچار جراحت یا پوسیدگی تازه شده است.

برای اطلاعات بیشتر: راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان

مراحل عصب کشی مجدد دندان

• بی حس کردن دندان: در روزی که برای عصب کشی دوباره نزد دکتر میروید، پیش از هر چیزی بی حسی موضعی برایتان میزنند و کمی منتظر می مانید تا بی حسی اثر خود را بگذارد.
• قرار دادن ورق پلاستیکی روی دندان: با استفاده از یک ورقه لاستیکی محافظ، دندان از محیط پیرامون خود جدا میشود تا آلودگی دهان (بزاق و باکتریها) وارد دندانی که تحت درمان است نرسد.
• برداشتن روکش: دندانپزشک برای عصب کشی دوباره، باید به درون دندان دسترسی پیدا کند بنابراین اگر دندان روکش شده باشد باید روکش برداشته شود.
• تمیز کردن داخل دندان از مواد پر قبلی: سپس مواد پر کننده ای که پیشتر در پالپ دندان قرار گرفته بودند بیرون آورده میشوند و مجراهای ریشه دوباره پاکسازی و تمیز میشوند. دیواره های مجرای ریشه تراشیده میشوند. ممکن است دندانپزشک بخواهد عکس اشعه ایکس از دندان و ریشه آن بگیرد تا مطمئن شود ریشه ها تمیز شده اند. گاهی هم به جای این کار، دارو در درون دندان جایگذاری میشود. دارو باید مدتی در جای خود بماند از این رو دیگر کارهای عصب کشی دوباره در جلسه دیگری انجام میشود.
• پر کردن مجدد دندان: پس از این که دندانپزشک مطمئن شد همه کانال ریشه تمیز شده است، مواد پر کننده ویژه ای به نام گاتاپرچا (gutta-percha) برای پر کردن دندان به کار میبرد. این مواد باید همه فضای خالی را پر کنند تا دیگر راهی برای نفوذ باکتری ها باقی نماند.
• قرار دادن روکش دندان: در پایان، پر کننده یا روکش موقتی بر روی دندان کشیده میشود تا زمانی که روکش دائمی آماده شود.

این که درمان در یک جلسه پایان می یابد یا باز هم باید مراجعه کنید بستگی به پیچیدگی درمان و التهاب بافتها دارد.

عوارض و معایب

درمان ریشه بسیار متداول است و به فراوانی انجام میشود از این رو احتمال موفقیت آن بالاست.

عوارضی که ممکن است در عصب کشی دوباره دندان دیده شوند چنین هستند:

• نفوذ باکتری ها و عفونت دوباره دندان.
• درد پس از عصب کشی که گذراست و پس از چند روز ناپدید میشود.
• شکستگی دندان که در موارد نادر میتواند به دلیل ضعیف شدن ساختار دندان، در حین یا پس از عصب کشی رخ دهد.
• التهاب و عفونت بافت های اطراف و ناموفق شدن عصب کشی و نیاز به کشیدن دندان.
• شکستن ابزار دندانپزشکی که برای تمیز کردن درون دندان استفاده میشود.

هزینه عصب کشی مجدد دندان

هزینه عصب کشی مجدد دندان تقریبا همانند عصب کشی دندان است. هر چند ممکن است بسته به شرایط هزینه هایی به آن افزوده شود مانند درمان عفونت، عکس دوبارهۀ افزایش تعداد جلسات و غیره.

برای اطلاعات بیشتر: قیمت عصب کشی دندان ۱۴۰۳

در قیاس با هزینه جایگزینی دندان، حتما هزینه عصب کشی دوباره از کشیدن دندان و پر کردن جای خالی آن با ایمپلنت یا بریج کمتر است.

چه عواملی بر هزینه عصب کشی مجدد تاثیر میگذارد؟

عواملی که هزینه عصب کشی دوباره دندان را تعیین میکنند عبارتند از:

• جایگاه دندان در دهان: هر چه دسترسی به آن آسانتر باشد بهتر است و دندانهای عقبی که دسترسی دشواری دارند درمانشان دشوارتر و گرانتر است
• پیچیدگی درمان: هر چه دندان آناتومی پیچیده تری داشته باشد مانند دندانهایی که چندین ریشه دارند یا سیستم ریشه شان پیچیده تر است، درمان گرانتری خواهد داشت چرا که وقت بیشتر، تجهیزات اختصاصی تر و تجربه بیشتری نیاز دارد
• محل و موقعیت مطب
• تعداد جلسات و مراقبت های پس از درمان
• جنس و مقدار مواد به کار رفته

چند بار میتوان عصب کشی را تکرار کرد؟

دندانپزشک میتواند تا سه بار یا بیشتر عصب کشی را تکرار کند. این بستگی به شرایطی مانند پیچیدگی ساختار دندان، سلامت دندان و موارد دیگر دارد.

علائم عفونت مجدد دندان

پس از عصب کشی اگر ریشه دندان دوباره عفونت کند ممکن است علائم زیر را داشته باشید:

• دندان دردی که خوب نمیشود. یادتان باشد درد عصب کشی دندان باید پس از چند روز فروکش کند و نباید بسیار شدید باشد. اگر درد فروکش نکرد یا بسیار شدید است باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
• ترشحاتی از دندان بیرون میریزد. همیشه این نشانه دیده نمیشود اما گاهی دندانی که عفونت کرده آبسه میکند و ترشحاتی از پیرامون آن بیرون می آید.
• حساسیت دندان به سرما، گرما یا فشار
• تغییر شکل یا تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی
• مشکلات سینوس، گرفتگی بینی، بوی بد دهان یا درد فک
• ورم پیرامون دندان با وجود این که مدتی از عصب کشی سپری شده است

روش های جایگزین عصب کشی مجدد دندان

• اپیکو اکتومی: در روش اپیکو اکتومی (Apicoectomy) یک درمان جراحی ریشه است. این روش در مواردی که عفونت پس از عصب کشی از بین نرفته یا بخشی از آناتومی مجرای ریشه پنهان مانده است و در عصب کشی اولیه درمان نشده است، به کار گرفته میشود. در اپیکو اکتومی دندانپزشک بافت عفونی نوک ریشه را برای پیشگیری از گسترش عفونت برمیدارد. در مواردی که درمان عصب کشی امکان پذیر نیست یا احتمال موفقیت آن بالا نیست این روش پیشنهاد میشود.
• روکش پالپ: روکش پالپ یا پالپ کپینگ (Pulp Capping) بیشتر هنگامی به کار گرفته میشود که پالپ (بخش هسته دندان) یا کانال ریشه بیرون زده و در معرض قرار گرفته است اما هنوز عفونت نکرده است. دندانپزشک مواد دارویی ویژه ای روی این بخش از پالپ میگذارد تا رشد بافتهای تازه عاج را تحریک کرده و از هسته دندان محافظت نماید تا در آینده آسیب نبیند. این درمان برای برخی بیماران مانند کسانی که آسیب دندانی گسترده ای ندارد میتواند درمان جایگزین سودمندی باشد.
• کشیدن دندان: یک درمان دیگر که میتوان جایگزین عصب کشی مجدد کرد، کشیدن دندان است. اگر این روش را برمیگزینید باید به فکر پر کردن جای خالی آن نیز باشید. در مواردی که عفونت به اندازه ای گسترده است که امید چندانی به موفقیت درمان نیست یا ساختار دندان بسیار شکننده شده است دندانپزشک کشیدن دندان را ممکن است پیشنهاد کند. جای خالی دندان با بریج یا ایمپلنت و یا دندان مصنوعی جزئی، پر میشود.
• بازسازی اندودنسی: در بازسازی اندودنسی که رشته ای تازه در دندانپزشکی است، به بازسازی بافتها یدندان به ویژه پالپ و عاج پرداخته میشود تا کارکرد این بخشهای دندان دوباره همانند گذشته شود. در این روش با مهندسی بافت و تکنیک های پزشکی، بهبودی طبیعی بافتها و رشد عاج و پالپ و دیگر بافتها تحریک میشود.
• پالپوتومی جزئی: برای کودکانی که پوسیدگی شدید دندان دارند اما ریشه دندانشان هنوز در حال رشد است، پالپوتومی جزئی میتواند جایگزین خوبی باشد. در این روش، بخش پوسیده پاپل برداشته میشود و دارو در دندان جایگذاری میشود تا به سلامت بخش باقیمانده پالپ کمک کرده و رشد بافتهای تازه و ریشه را ادامه بدهد.

سوالات متداول