در مورد دندان های خراب، آسیب دیده و شکسته شده، کشیدن دندان به تنهایی کافی نمی باشد. در برخی موارد، اگر فرد حتی قصد جایگزین کردن دندان با روش هایی مثل ایمپلنت را ندارد و می خواهد جای دندان خالی باشد، مانند زمانی که دندان ها در فشار هستند، نیاز به انجام اقدامات ثانویه بعد از کشیدن دندان وجود دارد. چرا که در صورت عدم پوشیده شدن استخوان فک بعد از کشیده شدن دندان، این قسمت در معرض دید و فضای بیرونی قرار می گیرد و به مرور زمان دچار تحلیل و از بین رفتن می شود. بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان از جمله مشکلاتی است که در بحث دندانپزشکی وجود دارد و نیاز به درمان دارد. این مشکل که در اصطلاح با نام استئونکروز نیز شناخته می شود در صورت طولانی شدن عامل ONJ خواهد بود.
بیرون زدگی استخوان فک و در نتیجه ONJ برای چه افرادی رخ می دهد
بیرون زدگی استخوان فک و عواقب آن شامل تحلیل رفتن استخوان فک و همچنین ONJ محدود به کشیدن دندان نمی شود و در موارد دیگری از قبیل افراد مبتلا به عفونت استخوانی، افراد تحت درمان با اشعه ایکس، مصرف کنندگان داروهای ضد جذب، انجام امور دندانپزشکی مانند کشیدن دندان و ایمپلنت، افراد مصرف کننده دخانیات، افراد تحت درمان استروئیدی، افراد مبتلا به ویروس زونا، افراد مبتلا به دیابت و … نیز رخ می دهد.
بیرون زدگی استخوان فک ناشی از کشیدن دندان
یکی از شایع ترین عوامل بیرون زدن استخوان فک، کشیدن دندان در اثر آسیب های وارد شده به دندان ها مانند تصادف، شکسته شدن دندان، عفونت و خرابی دندان، ترک خوردن دندان و … می باشد. زمانی که دندان کشیده می شود، استخوان فک با محیط آزاد در تماس قرار می گیرد که در این شرایط باید مورد مراقبت و درمان قرار بگیرد.
زمانی که دندان کشیده می شود، دیواره های لثه و همچنین حفره ایجادی خالی می مانند. اگر حفره توسط بافت استخوانی و خون ناشی از استخوان ترمیم شود، مشکلی برای استخوان فک بوجود نمی آید. در مواردی که این ترمیم اتفاق نیفتد، استخوان در فضای آزاد قرار می گیرد. استخوانی که درون بافت نباشد، گردش خون خود را از دست می دهد و به مرور دچار تحلیل و تخریب می گردد. تخریب استخوان فک باعث می شود مواردی مانند ایمپلنت امکان پذیر نباشد و به مرور ظاهر فک فرد نیز دچار تغییر شود.
نشانه های تحلیل استخوان فک ناشی از کشیدن دندان
این بیماری به صورت ناگهانی و یک مرتبه اتفاق نمی افتد، به همین خاطر در خیلی موارد فرد حتی متوجه ابتلا به آن نمی شود. به صورت تدریجی بافت استخوان بیرون زده از فک، تحلیل می رود و تغییر شکل پیدا می کند. متخصص دندانپزشکی می تواند به کمک عکس های رادیوگرافی این موضوع را تشخیص دهد. برخی از نشانه های تحلیل استخوان فک عبارتند از :
- تغییر جهت دندان ها و حرکت آنها به سمت جلو
- تغییر فرم حالت دهان و چانه
- ایجاد چین و چروک در کناره ها و اطراف لب
- تغییر رنگ چانه به تیرگی
- زیاد شدن حفره های درون دهان و باقی ماندن آنها برای طولانی مدت
- احساس دردهای موضعی در اطراف صورت بخصوص ناحیه فک ها
- ایجاد مشکل در صحبت کردن و غذا خوردن
این علایم می تواند ناشی از مشکلات دیگری نیز باشد و برای اطلاع دقیق از وضعیت بیرون زدگی استخوان ناشی از کشیدن دندان و تحلیل رفتن استخوان فک، نیاز است به متخصص مراجعه نمایید.
جلوگیری از بیرون زدن استخوان فک بر اثر کشیدن دندان
توجه و مراقبت از حفره ایجاد شده در دهان بر اثر کشیدن دندان، می تواند مانع بیرون زدگی استخوان فک باشد. اولین قدم بررسی وضعیت حفره توسط متخصص است. در مواردی که متخصص تشخیص دهد وضعیت حفره ایجادی خطر زا است و امکان ترمیم آن وجود ندارد، باید از مواد پر کننده استخوانی و بخیه جراحی استفاده کند. در حالت معمول نیز با قرار دادن گاز روی محل حفره، از بیمار می خواهد که به مدت یک ساعت گاز را در محل مورد نظر ثابت نگه دارد و آن را جابجا یا عوض نکند.
در حالت طبیعی برای ترمیم حفره ایجاد شده، لخته خون های ناشی از بافت استخوانی روند درمان را ایجاد می کنند. این لخته خون ها بسیار حساس هستند و در صورت بی توجهی ممکن است از محل خود خارج شوند یا دچار آسیب گردند. در نتیجه هم درد محل کشیدن دندان افزایش می یابد و هم اینکه عصب های استخوانی دیگر پوشیده نخواهند بود. لازم است به خوبی از این حفره مراقبت شود تا لثه مطابق با سایر قسمت ها و به صورت تراز بر روی بافت فک ترمیم یابد.
در روز اول بعد از کشیدن دندان، آب دهان را نباید به بیرون تف کرد، در چنین شرایطی بهتر است آب دهان را قورت داد. بیرون تف کردن آب دهان، احتمال فشار به لخته خونی درون حفره را ایجاد می کند و به آن آسیب می زند.
در مورد بهداشت دهان در این شرایط نیز، محل حفره حتی با مسواک نرم نباید تمیز گردد و به شستن دهان با آب ولرم اکتفا کنید، نقاط دیگر دهان را می توانید مسواک کنید. البته در ۲۴ ساعت اول بعد از کشیدن دندان، شستن دهان و مسواک زدن، نباید انجام شود.
از خوردن خوراکی ها و غذاهای سفت تا ترمیم کامل محل حفره خود داری کنید.
مواردی مانند سیگار کشیدن، استفاده از نی یا فشار آوردن به لب ها نیز می تواند عامل آسیب به بافت حفره دندان باشد.
از مکمل هایی مانند کلسیم و ویتامین D نیز استفاده کنید.
درمان استخوان فک تحلیل رفته ناشی از بیرون زدگی استخوان فک بعد از کشیدن دندان
وقتی بعد از کشیدن دندان، بیرون زدگی فک اتفاق بیفتد و نتیجه آن منجر به تحلیل فک شود، نیاز است که درمان های پزشکی زیر نظر متخصص انجام شود. رایج ترین درمان در این زمینه استفاده از پیوند استخوانی برای فک می باشد. این درمان همراه با جراحی می باشد که در آن از بافت پیوندی جایگزین استفاده می شود. این مواد پیوندی، قابلیت جذب توسط بافت بدن را دارا می باشند و با گذر زمان به وسیله بافت های استخوانی فک جذب می شوند و فرم فک به حالت طبیعی بر می گردد.
ایمپلنت بلافاصله بعد از کشیدن دندان
اگر نیاز است بلافاصله بعد از کشیدن دندان، ایمپلنت انجام شود، باید ابتدا پیشگیری های لازم در زمینه بیرون زدگی استخوان فک و تحلیل آن انجام شود. معمولا متخصصین در این شرایط با کمک پودر استخوان، عمل ترمیم را سرعت می بخشند. ممبرین کلاژن نیز دیگر موردی است که باعث جلوگیری از تحلیل استخوان فک می گردد و امکان انجام سریعتر ایمپلنت را فراهم می کند. نوع ایمپلنتی که پزشک استفاده می کند بسیار به شرایط لثه و استخوان بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر از تقسیم انواع ایمپلنت بر اساس شرایط لثه و استخوان به صفحه زیر مراجعه کنید:
در صورتی که فردی دچار تحلیل استخوان در ناحیه فک شده باشد، امکان انجام ایمپلنت دندان بدون ترمیم وجود ندارد. ابتدا با روش های درمانی گفته شده از جمله پیوند استخوانی باید ترمیم فک انجام شود و زمانی که فک به حالت طبیعی خود برگشت، عمل ایمپلنت انجام شود.
با عرض سلام دندون کشیدم طرف بالا کنار دندان عقل بالا الان جلو آینه دیدم یچیز سفیدی مث استخون پیداست ترسیدم ریشه باشه ولی ریشه نیست یمقدار پهن دردم نداره اگه استخون فک باشه مشکلی داره یا خودش خوب میشه بیرون نزده ولی پیداست نگرانم کرده ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر
اگر این استخوان نمایان شده لبه های تیز نداشته باشه و باعث درد یا ناراحتی نشود، معمولاً خود به خود خوب میشه
اما اگر لبه های تیز داشته باشد یا باعث درد و ناراحتی شود، بهتره به دندانپزشک مراجعه کنید.
سلام وقتتون بخیر. من حدود ۲ ماه میشه که دندون عقل پایینم رو کشیدم؛ و مشکلی نداشتم.
الآن یکی دو روزه یه مقدار اونجا احساس درد میکردم و وقتی دقت کردم دیدم یچیز تیز و ریز انگار کنار لثهاش زده بیرون. از اول هم البته بود این ولی محلش نداده بودم!
وقتی زبون میزنم اصلا تیز نیست و اذیت نمیکنه منتهی غذا که میخورم برخی اوقات، یه مقدار درد میگیره. بخصوص غذای نسبتا سفت. دست هم میزنم درد میگیره البته.
آیا خود به خود ترمیم میشه این؟
متشکر از پاسخگوییتون.
سلام وقت بخیر
به علت اینکه ۲ ماه گذشته بهتر است به دندانپزشک برای تشخیص دقیق مراجعه کنید.
سلام من دندون عقل فک بالامو کشیدم بخیه خورد یکی دو روز بعدش حس میکردم جفت دندونم ی تیکه اضافه هست علتش چیه؟
سلام وقت بخیر
این حالت طبیعیست. استخوان بین دندانی است که به مرور تحلیل می رود.
اگر تیز است و برنده و یا باعث آزارتان می شود به پزشکتان بگویید کمی سطح آن را تراش دهند.
ممنون و سپاس بخاطر وقتی ک برای مردم میذارید ممنون از اینهمه لطف و محبت شما🌹🌹
سلام ریشه دندان عقل را با استخوان بزرگی از اطراف و زیر ریشه دندان درآوردند. ریشه دندان در میان استخوان هست،استخوان دوباره بازسازی میشود؟
سلام وقت بخیر
بله استخوان فک، خود را بازسازی میکند.