لثهها نیز مانند هر بخش دیگری از بدن میتوانند در معرض عفونت و بیماری قرار بگیرند. درد لثه در کودکان یک امر شایع است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. در حالی که برخی از علل بیضرر هستند، برخی دیگر ممکن است نشاندهنده یک بیماری جدیتر باشند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و درمان درد لثه در کودکان میپردازیم.
عوامل موثر بر درد لثه در کودکان
عوامل مختلفی وجود دارند که موجب درد لثه در کودکان خواهند شد. با تشخیص علت درد، میتوان درمان مناسبی برای آن پیدا کرد.
۱- دندان درآوردن
دندان درآوردن یک فرایند طبیعی در رشد کودکان است که میتواند با ناراحتی و درد لثه همراه باشد. این درد به دلیل فشار دندان در حال رشد، برای عبور از لثه ایجاد میشود. هنگامی که دندانها از طریق لثهها بیرون میآیند، میتواند باعث التهاب، قرمزی و درد شود. در واقع لثه مانعی برای بیرون آمدن دندان است؛ بافت لثه نسبتا سفت بوده و دندان که یک جسم سخت است، باید به مرور از آن بیرون بیاید. این علائم معمولاً چند روز پس از بیرون آمدن دندان از بین میروند.
علائم دندان در آوردن :
دندان درآوردن میتواند با علائم زیر همراه باشد:
- بی قراری و تحریک پذیری: کودک ممکن است بیشتر از حد معمول گریه کند یا بهانه گیری کند.
- افزایش بزاق: ممکن است متوجه شوید که کودک شما بیشتر از حد معمول بزاق دهانش جاری می شود.
- جویدن: کودک ممکن است هر چیزی را که در دسترسش باشد، از جمله اسباب بازی، انگشتان شما یا لباسش را بجود.
- تورم لثه: لثه های کودک ممکن است قرمز، متورم و دردناک به نظر برسد.
- تب خفیف: برخی از کودکان در هنگام دندان درآوردن دچار تب خفیف می شوند.
- از دست دادن اشتها: ممکن است کودک شما به دلیل درد لثه تمایلی به غذا خوردن نداشته باشد.
- مشکلات خواب: درد لثه می تواند خوابیدن را برای کودک دشوار کند.
راه های درمان :
با روشهایی مانند استفاده از کمپرس سرد، حلقه های دندانی، ماساژ لثه و دادن غذاهای سرد به کودک، میتوان علائم دندان درآوردن و درد لثه را کاهش داد. در برخی موارد میتوان صرفا با تجویز پزشک، از برخی داروهای مسکن نیز استفاده کرد.
۲- درد ناشی از بهداشت نامناسب دهان
مسواک نزدن یا نخ دندان نکشیدن به طور منظم، میتواند منجر به تجمع پلاک و باکتری در امتداد خط لثه شود. این امر میتواند باعث التهاب لثه (ژنژیویت) شود که علائمی مانند قرمزی، تورم، خونریزی و درد لثه را به همراه دارد. در واقع عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، صرفاً باعث خرابی دندان نمیشود؛ بلکه منجر به آسیب لثه نیز خواهد شد. آسیب لثه در صورت عدم درمان، میتواند بافت لثه را تخریب و حتی استخوانهای نگهدارنده دندانها را نیز دچار مشکلاتی جدی نماید.
بیشتر بدانید: راه های درمان التهاب لثه چیست
نکاتی درباره رعایت بهداشت دهان کودک:
از مهمترین موارد در رعایت بهداشت دهان و دندان که باید کودکان رعایت کنند به شرح زیر می باشد:
- مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به صورت منظم که باید به درستی به کودک خود آموزش دهید.
- استفاده از نخ دندان بخش عمده ای از مواد غذایی را از بین دندان ها خارج می کند.
- استفاده از مسواکهای استاندارد که نه خیلی نرم و نه خیلی سفت باشند
- تمیز کردن سطح زبان از اصول بسیار مهم بوده که متاسفانه بسیاری از افراد آن را رعایت نمیکنند.
- برخی از کودکان، مسواک را به صورت خیلی محکم و سفت میکشند که این کار به مرور زمان میتواند آسیبهای زیادی به دندان و در نتیجه لثه وارد کند.
- طول مدت مسواک زدن، باید بین ۲ تا ۵ دقیقه باشد.
- استفاده از دهان شویه نیز برای تکمیل این فرایند توصیه میشود.
- فلورایدتراپی یکی از بهترین روش ها برای بهبود بهداشت دندان ها می باشد.
۳- بیماریهای سیستمیک
برخی از بیماریهای سیستمیک، مانند دیابت، بیماری لثه، بیماری التهابی روده، لکیمی که نوعی سرطان خون است، آرتریت روماتوئید و ایدز میتوانند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهند. برخی از این بیماریها التهاب را در سراسر بدن از جمله لثه افزایش داده و لثه را در مقابل عفونتها آسیبپذیر میکنند. در این شرایط در کنار رعایت بهداشت دهان و دندان و کنترل بیماری زمینهای، ممکن است نیاز باشد دندانپزشک نیز برخی درمانها مانند پاکسازیهای حرفهای را برای لثه کودک انجام دهد.
۴- درد لثه بر اثر ضربه
این امر میتواند منجر به درد، تورم و خونریزی لثه شود. کودکان در حین بازی و فعالیتهای روزمره خود، بیشتر در معرض آسیب و ضربه به دهان و دندانشان قرار دارند. ضربه به لثه میتواند دردناک باشد و باعث ایجاد مشکلاتی برای کودک شود. با مراقبتهای خانگی برطرف میشود.
راه های درمان:
هنگام ضربه به دهان کودک، در ابتدا باید اقداماتی مانند کنترل خونریزی، استفاده از کمپرس سرد و استفاده از برخی داروهای مسکن انجام داد. همچنین دهان باید تمیز نگه داشته شده و از غذاهای نرم برای کودک استفاده کنید. اما در موارد دیگر، ممکن است درد شدید باشد و نیاز به مراقبتهای پزشکی داشته باشد. در صورت شدید و پایدار بودن درد لثه یا تورم و قرمزی شدید، عدم توقف خونریزی، بوی بد لثه، مشکل در جویدن یا تکلم، لق شدن یا کج شدن دندان و یا وجود تب و عفونت دیگر، حتماً باید سریعا به دندانپزشک مراجعه شود.
برای کسب اطلاعات درباره درمان های خانگی لق شدن دندان کلیک کنید.
۵- خشکی دهان
خشکی باعث تحریک لثه ها و افزایش خطر ابتلا به عفونت شود. همینطور میتواند ناشی از داروها، برخی شرایط پزشکی یا تنفس از طریق دهان باشد. خشکی دهان، که به آن زِروستومیا هم میگویند، وضعیتی است که در آن غدد بزاقی، بزاق کافی تولید نمیکنند. بزاق برای سلامت دهان و دندان ضروری است؛ زیرا به شستشوی دهان، هضم غذا و جلوگیری از رشد باکتریها کمک میکند. این بیماریی میتواند باعث مشکلات مختلفی از جمله درد لثه در کودکان شود.
دلایل ایجاد :
خشکی دهان در کودکان میتواند به دلایل مختلفی مانند مصرف برخی داروها، بیماریهای زمینهای، کم آبی بدن، تنفس از راه دهان و اختلالات خواب ایجاد شود. بزاق به شستشوی باکتری ها و بقایای غذا از دهان کمک میکند. اگر بزاق کافی وجود نداشته باشد، این باکتریها میتوانند در امتداد خط لثه تجمع کرده و باعث التهاب و تحریک شوند.
نکاتی برای درمان خشکی دهان :
درمان خشکی دهان و درد لثه در کودکان به علت زمینهای آن بستگی دارد. که عبارتند از:
- اگر خشکی دهان ناشی از مصرف دارو باشد، ممکن است پزشک کودک شما داروی دیگری را تجویز کند یا دوز دارو را تنظیم کند.
- اگر خشکی دهان ناشی از یک بیماری زمینهای باشد، درمان آن بیماری میتواند به بهبود خشکی دهان کمک کند.
- برای افزایش تولید بزاق، کودک شما باید مایعات فراوان بنوشد، به خصوص آب.
- از آدامس یا آبنبات بدون قند استفاده کنید تا دهان را تحریک به تولید بزاق کند.
- مسواک زدن دندانها و نخ دندان کشیدن دو بار در روز برای از بین بردن پلاک و باکتریها از دهان مهم است.
- استفاده از دهانشویه یا ژلهای مرطوبکننده دهان
۶- آلرژی
- آلرژی می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت لثه کودکان تأثیر بگذارد. برخی از کودکان به غذاهایی مانند شیر، بادام زمینی یا سویا آلرژی دارند. این آلرژیها میتوانند باعث التهاب در دهان و لثه شوند که منجر به درد، قرمزی و تورم میشود.
- آلرژی هایی مانند اگزما یا درماتیت تماسی میتوانند پوست اطراف دهان و لثه را تحت تاثیر قرار دهند و باعث خارش، قرمزی و التهاب شوند. این امر می تواند جویدن و مسواک زدن را برای کودک دشوار کند و منجر به تجمع پلاک و تحریک بیشتر لثه شود.
- برخی از داروهای ضد حساسیت، مانند آنتی هیستامینها نیز میتوانند باعث خشکی دهان شوند. این امر منجر به تجمع پلاک، التهاب لثه و افزایش خطر بیماری لثه میشود.
- همچنین کودکان مبتلا به آلرژیهای تنفسی مانند آسم یا رینیت آلرژیک، به دلیل گرفتگی بینی، مجبور به تنفس از طریق دهان میشوند که میتواند باعث خشکی دهان و افزایش خطر مشکلات لثه شود.
راه های درمان : با کنترل آلرژیهای کودک و استفاده از یک برنامه درمانی مناسب به کمک پزشک، رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از دهانشویه و مصرف مایعات، میتوانید از آسیبهای وارده به لثه کودک در اثر آلرژی جلوگیری کنید.
بهترین راه معاینه و درمان دندان کودکان مراجعه به دندانپزشک متخصص اطفال است. کلینیک بابکان با متخصصین مجرب و فضای بسیار مناسب، همراه با آرامش و برخورد بسیار شاد با کودکان و تجهیزات مناسب این امکان را ایجاد کرده تا بدون نگرانی، دندان کودک شما در اصلولی ترین و بهترین روش درمان شود.
برای اطلاعات بیشتر از متخصص اطفال کلینیک بابکان با شماره ۲۰-۶۵۵۶۷۰۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید.
۷-درد لثه به علت بیماریهای دهان
برخی از بیماریهای دهان، مانند آفت دهان و تبخال، میتوانند باعث درد و زخم لثه شوند. همچنین التهاب دهان و عفونتهای ویروسی که موجب ایجاد زخم در دهان میشوند، منجر به درد لثه خواهند شد. با توجه به نوع بیماری، درمانهای مختلفی مانند استفاده از برخی داروها، استفاده از دهان شویه، استفاده از یخ و در نهایت درمانهای پزشکی برای کودک تجویز خواهد شد.
۸- درد لثه ناشی از عفونت
عفونت لثه میتواند باعث درد، تورم، خونریزی و شل شدن لثهها شود. در موارد شدید، عفونت میتواند به استخوانها و بافتهای نگهدارنده دندانها نیز سرایت کند. عفونت لثه، التهاب لثهها است که به دلیل تجمع باکتریها (پلاک) در امتداد خط لثه ایجاد میشود. اگر پلاک به طور منظم از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پاک نشود، میتواند سفت شده و به جرم دندان تبدیل شود. جرم سمومی آزاد میکند که لثهها را تحریک کرده و باعث التهاب و خونریزی آنها میشود.
عفونت لثه یک بیماری شایع است، به خصوص در کودکان. در واقع، این شایعترین بیماری لثه در کودکان است. اگرچه عفونت لثه معمولاً یک بیماری جدی نیست؛ اما اگر درمان نشود میتواند به بیماری پریودنتال تبدیل شود که یک عفونت جدی است و میتواند به بافتها و استخوانهای اطراف دندانها آسیب برساند. در برخی موارد، عفونت لثه میتواند باعث تب، غدد لنفاوی متورم و سایر علائم عمومی شود.
علائم عفونت لثه کودکان :
علائم و نشانههای آبسه و عفونت لثه عبارتند از:
- قرمزی و تورم لثهها: لثههای سالم، صورتی رنگ و سفت هستند. اگر لثههای کودک شما قرمز و متورم به نظر میرسد، ممکن است نشانه عفونت باشد.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان (هالیتوز)، میتواند ناشی از تجمع باکتریها در دهان باشد که یکی از عوامل ایجاد عفونت لثه است.
- خونریزی لثه: خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، یکی از شایعترین علائم عفونت لثه است.
- درد و حساسیت لثه: کودک شما ممکن است در هنگام جویدن غذا یا مسواک زدن، درد و حساسیت در لثههای خود احساس کند.
- تحلیل رفتن لثه: در موارد شدید عفونت لثه، لثهها ممکن است از دندانها عقبنشینی کنند و فضایی بین دندان و لثه ایجاد شود.
برای کسب اطلاعات درباره تحلیل رفتن لثه کلیک کنید.
- لق شدن دندانها: عفونت لثه میتواند به ساختار استخوانی که از دندانها پشتیبانی میکند، آسیب برساند و باعث لق شدن دندانها شود.
- تب: در برخی موارد، عفونت لثه میتواند باعث تب خفیف در کودک شود.
راه های درمان :
- مسواک زدن دندانها دو بار در روز به مدت دو دقیقه با مسواک نرم
- استفاده روزانه از نخ دندان
- شستشوی دهان با دهانشویه ضدعفونیکننده (طبق دستور دندانپزشک)
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم و درد
- دادن غذاهای نرم به کودک برای جلوگیری از جویدن غذاهای سفت
- تشویق کودک به نوشیدن مایعات فراوان
- پاکسازی حرفهای دندانها توسط دندانپزشک
- تجویز آنتیبیوتیکها
مهمترین علت های عفونت لثه در کودکان
عفونت لثه در کودکان به علتهای مختلفی ممکن است رخ دهد. اما مهمترین علتهای آن عبارتند از:
- بهداشت ضعیف دهان و دندان
- تغذیه نامناسب
- خشکی دهان
- بیماریهای زمینهای
- عوامل ژنتیکی
راه های پیشگیری
با رعایت این نکات ساده، میتوانید از بروز عفونت لثه و دیگر مشکلات لثه که باعث درد می شود پیشگیری کرده و لبخندی زیبا و سالم را برای همیشه داشته باشید. به یاد داشته باشید پیشگیری، همواره آسانتر و کمهزینهتر از درمان است.
- مسواک زدن
- نخ دندان کشیدن
- استفاده از دهانشویه
- رژیم غذایی سالم
- معاینات منظم دندانپزشکی
- درمان بیماریهای زمینهای
سخن پایانی
در این مقاله در مورد علتهای درد لثه در کودکان صحبت کردیم و فهمیدیم یکی از مهمترین علل آن، عفونت لثه است. همچنین با راهکارهایی برای درمان عفونت و پیشگیری از آن آشنا شدیم. باز هم تاکید میکنیم که در هر بیماری، پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین برای حفظ سلامت دهان و دندان خود، بهتر است به طور جدی به آنها رسیدگی کنید تا از بیماریهای مربوط به آن، مانند عفونت لثه جلوگیری نمایید. دقت کنید که مراجعه منظم به دندانپزشک، موجب میشود که در صورت وجود مشکلی در لثهها یا دندانهای شما، این مشکل به موقع تشخیص داده شده و برای درمان آن اقدام شود.
