دندان کشیدن در بارداری امکان پذیر است، اما باید با توجه محدودیت ها و راهنمایی پزشک خود عمل کنید. در طول بارداری، تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی در بدن اتفاق می‌افتد که ممکن است تاثیری بر سلامت دندان ها داشته باشد. همچنین، جراحی یا کشیدن دندان ممکن دارد نیاز به استفاده از داروهایی داشته باشد که بر سلامت جنین تاثیرگذار باشد.
کشیدن دندان در زمان های متفاوت بارداری
زمان کشیدن دندان در دوران بارداری ممکن است بسته به شرایط مختلف بارداری و وضعیت دندانی شما متفاوت باشد. در ادامه، مواردی که باید در نظر گرفته شوند را بر اساس مراحل مختلف بارداری توضیح می‌دهیم.
الف) کشیدن دندان در سه ماهه اول دوران بارداری
سطح تغییرات در سه ماه اول بسیار شدید است و بدن مادر در شروع همزیستی با جنین می باشد. به همین خاطر توصیه می شود تا حد امکان هیچگونه درمان جانبی در این دوره انجام نشود و اگر نیاز به درمانی وجود دارد زیر نظر متخصص و با رعایت دستورالعمل های خاص باشد دندان کشیدن در سه ماهه اول دوران بارداری یک موضوع حساس است. در این دوره، اندام های اصلی جنین در حال تشکیل هستند و هر گونه تداخل یا مشکلی می تواند ناهنجاری هایی در تشکیل اندام های آسیب پذیر جنین ایجاد کند. تزریق مواد بی حسی، استرس و اضطراب کشیدن دندان می تواند به جنین آسیب برساند، بنابراین اگر در سه ماهه اول بارداری خانم دچار پوسیدگی عمیق و شدیدی شود و نیاز به کشیدن دندان داشته باشد، توصیه جراحان دندانپزشک در اغلب موارد این است که بهتر است تا پایان سه ماهه اول خود با درد و مشکلات مربوط به دندان دست و پنجه نرم کنند. به این ترتیب، جنین در این دوره حساس تحت تاثیر ترکیبات بیحسی قرار نمی گیرد و خطر ناهنجاری ها در تشکیل اندام های آسیب پذیر کاهش می یابد.
ب) کشیدن دندان در سه ماهه دوم دوران بارداری
در سه ماه دوم بدن مادر به پایداری می رسد و شرایط برای مواردی مانند کشیدن دندان عقل بهتر است. در این دوره روند تشکیل اندام های اصلی جنین به پایان می رسد و احتمال بروز ناهنجاری ها در تشکیل اندام های آسیب پذیر جنین کاهش می یابد. با این حال، کشیدن دندان در این دوره نیز نیاز به دقت و مراقبت دارد. توصیه معمول دندانپزشکان برای مادران باردار این است که در موارد ضروری، مانند عفونت شدید دندان یا مشکلات جدی در دندان، در سه ماهه دوم اقدام به کشیدن دندان کنند.
ج) کشیدن دندان در سه ماهه سوم دوران بارداری
در سه ماه سوم در صورت ضرورت امکان کشیدن دندان عقل وجود دارد اما متخصصین توصیه می کنند انجام درمان به بعد از زایمان موکول شود تا اگر با شرایط درد و خونریزی بالا همراه بود برای مادر و جنین مشکلی ایجاد نشود در ابن دوره، جنین رشد قابل ملاحظه ای را تجربه می کند و وزن مادر نیز افزایش می یابد. این افزایش وزن و سایز ممکن است باعث شود نشستن بر روی صندلی دندانپزشکی برای ساعت های طولانی دشوار شود. در این دوره خونریزی لثه (چرا لثه خونریزی می کند؟) هنگام مسواک زدن نیز رخ می دهد.
علائم نیاز به کشیدن دندان در دوران بارداری
اگر در دوران بارداری خود با علائم و نشانه های زیر رو به رو شدید، بهتر است با دندانپزشک وهمچنین متخصص زنان خود مشورت کنید. در این شرایط احتمال نیاز به کشیدن دندان وجود دارد. این علائم عبارتند از:
۱. درد بسیار شدید و مکرر در دندان و لثه
در صورتی که دندان شما دچار درد بسیار شدید و مکرر شود، می تواند نشانه ای از وجود مشکلی جدی مانند پوسیدگی باشد. پوسیدگی دندان (راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان) به مرور زمان و با تماس مداوم با اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها در دهان شما رخ می دهد. اگر پوسیدگی در دندان شما گسترش پیدا کند و به بافت پالپ درون دندان وارد شود، ممکن است منجر به عفونت در این ناحیه شود.
۲. حساس و متورم شدن لثه ها
حساس و متورم شدن لثه ها ممکن است به دلایل مختلفی باشد. در برخی موارد، این علائم می توانند نشانه های عفونت و پوسیدگی دندان باشند. در این شرایط، احتمالا در بافت لثه آبسه دندانی تشکیل شده است.
۳. خونریزی لثه
خونریزی لثه ممکن است نشانه ای از مشکلات لثه باشد.
۴. بیماری لثه
بیشترین عامل خونریزی لثه بیماری لثه است.
بیشتر بدانید: علت ایجاد دندان درد در دوره بارداری چیست؟
عوارض کشیدن دندان در دوران بارداری
برای مادرانی که در دوران بارداری به سر می برند، کشیدن دندان ممکن است عوارضی داشته باشد. کشیدن دندان عقل همراه با ایجاد تغییراتی در بدن فرد است و می تواند بر روی متابولیسم و عملکرد کلی سیستم بدن تاثیر داشته باشد. این تاثیر با عوارضی همراه است که هرچند بسیار خطرناک نیست و قابل کنترل می باشند اما آگاهی از آنها ضروری است مهمترین عوارض عبارتند از:
۱. عفونت:
پس از کشیدن دندان، ممکن است ناحیه مورد کشش قرار گرفته دچار عفونت شود. این موضوع می‌تواند برای مادر و جنین مضر باشد.
۲. خونریزی بیشتر:
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی، لثه ها حساس تر می شوند. بنابراین، پس از کشیدن دندان خونریزی بیشتر و طولانی تری نسبت به شرایط عادی ممکن است رخ دهد.
۳. حفره خشک دندانی:
حفره خشک پس از درمان دندان ها ممکن است به عنوان یک عارضه متداول پیش آید. این مشکل معمولا به علت تداخل در فرآیند التیام دندان و لثه ایجاد می شود. روی زخم لخته خونی تشکیل نمی شود و باعث ایجاد حفره خشک می شود.
موارد بیشتر: مواردی مانند ضعف، بی حالی شدید، تاثیر بر سرعت رشد جنین، کمبود دریافت مواد مورد نیاز بدن به دلیل شرایط ایجادی در دهان و دندان، ایجاد خونریزی، افزایش حالت تهوع و … سطح عوارض در سه ماه اول بیشتر است.
نکات قابل توجه در کشیدن دندان در دوران بارداری
کشیدن دندان در دوران بارداری باید با دقت و توجه به نکات ایمنی و محفاظتی انجام شود تا سلامت مادر و جنین حفظ شود. این نکات عبارتند از:
۱. توجه به نکات ایمنی درباره اشعه ایکس: ممکن است در برخی موارد اشعه X برای تشخیص و درمان برخی مشکلات دندانی الزامی باشد، اما باید احتیاط کنید از کاور سربی (lead apron) برای محافظت از مناطق حساس بدن، مانند بطن پایینی و تخمدان استفاده کنید. این کاورها از جنین در برابر تابش اشعه محافظت می کنند و تعداد کمتری از اشعه به بدن مادر می رسد.
۲. استفاده از داروی بیحسی موضعی ایمن: تزریق داروی بی حسی موضعی به دقت و با توافق دندانپزشک انجام می شود. در بسیاری از موارد، دندانپزشک ممکن است دوز دارو را کمتر از حد استاندارد تجویز کند تا ریسک های مرتبط با مصرف دارو را کاهش دهد. این اقدام به منظور حفظ سلامت مادر و جنین انجام می‌شود.
۳. مصرف آنتی بیوتیک ها و داروهای مسکن مطابق با تجویز دندانپزشک: در مواردی‌که دندانپزشک شما داروهای آنتی بیوتیک یا داروهای مسکن را برای تسکین درد یا جلوگیری از عفونت دندان تجویز می کند، این داروها با دقت و با توجه به شرایط شما تجویز می شوند تا به جنین آسیب نرسانند. اگر به هر یک از این داروها حساسیت دارید، حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید تا داروی جایگزین و مناسب تر تجویز کند.
بیشتر بخوانید: عصب کشی دندان در دوره بارداری
نحوه مراقبت و نکات مهم بعد از کشیدن دندان در بارداری
مراقبت هایی که باید بعد از کشیدن دندان در دوران بارداری انجام دهید، تا روند بهبودی شما را سریع تر کمک کند و از عوارض ناشی از کشیدن دندان جلوگیری کند عبارتند از:
- گاز استریل: پس از کشیدن دندان، گاز استریلی که در محل دندان گذاشته شده را حداقل به مدت ۱ ساعت با فشار ملایم نگه دارید. در این فاصله از خوردن آب خودداری کنید تا خونریزی زیاد نشود.
- بی حسی: تا زمانی که اثر بی حسی از بین نرفته، مراقب باشید تا به بافت های نرم داخل دهان خود آسیب وارد نکنید.
- مسواک: در شب اول پس از کشیدن دندان، مسواک نزنید. از روز دوم می توانید با دقت مسواک بزنید.
- شستشو با آب نمک: از روز دوم می توانید از آب نمک برای شستشوی دهان استفاده کنید. آب نمک به ضد عفونی کردن محل دندان کشیده شده کمک می کند.
- مصرف غذاها: دو روز اول پس از کشیدن دندان، از مصرف غذاها و نوشیدنی های بسیار داغ اجتناب کنید. از مواد غذایی نرم مثل پوره، آبمیوه و سوپ استفاده کنید .
- مصرف نوشیدنی ها: نباید از نی برای نوشیدنی ها استفاده کنید، زیرا مکش ایجاد شده ممکن است خونریزی را تشدید کند. به جای آن از لیوان استفاده کنید.
- استفاده از کمپرس سرد: برای کاهش درد و تورم، می توانید تا ۳ روز اول از کمپرس سرد (یخ) استفاده کنید تا عفونت و التهاب کاهش پیدا کند.
- داروهای تجویز شده: داروهایی که دندانپزشک برای شما تجویز کرده است، باید با مشورت پزشک متخصص زنان و زایمان مصرف شوند.
برای اطلاعات بیشتر: مراقبت های بعد از جراحی و کشیدن دندان
کشیدن دندان عقل در بارداری
شرایط دندان عقل متفاوت با دندان های دیگر است و ربطی به نحوه مراقبت فرد ندارد. بیشترین میزان درد و ایجاد ناراحتی در زمانی رخ می دهد که دندان عقل در حال رشد اولیه است. گاهی اینقدر این درد زیاد است که با تورم، عفونت و فشار بر سایر دندان های دیگر همراه می شود. برای اینکه از عوارض ناشی از درآمدن دندان عقل جلوگیری شود نیاز به کشیدن یا جراحی آن وجود دارد. اما می دانیم شرایط دوران بارداری ویژه است، همین موضوع سبب می شود خیلی افراد این سوال را مطرح کنند که امکان کشیدن دندان عقل در بارداری وجود دارد؟ بله می توان دندان عقل را در بارداری کشید اما نیاز به شرایط مراقبتی بسیار بالایی دارد. همچنین وجود نیاز به تهیه عکس های رادیوگرافی و مواردی از این دست هستند که سطح حساسیت بالاتری نسبت به کشیدن دندان عقل ایجاد می کنند.
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل در بارداری چه موقع است؟
با توجه به مواردی که بیان شد و وضعیت دوران بارداری توصیه اکید پزشکان و متخصصین این است که کشیدن دندان عقل در سه ماه دوم بارداری یعنی از ماه چهارم تا ششم انجام شود. در این بازه هم بدن مادر به حالت پایدار رسیده است و هم اعضای بدن جنین به صورت کامل شکل گرفته است.
جراحی دندان عقل در دوران بارداری
در خیلی از موارد کشیدن دندان عقل به راحتی امکان پذیر نیست و متخصص برای خارج کردن دندان عقل نیاز دارد جراحی انجام دهد. جراحی دندان عقل برای جلوگیری از عفونت و همچنین مراقبت از دندان های دیگر صورت می گیرد. معمولا جراحی دندان عقل با بی حسی یا بی هوشی انجام می شود. در مواردی که امکان جراحی با بی حسی وجود داشته باشد، معمولا متخصص توصیه می کند در سه ماه دوم مادر برای جراحی دندان عقل در دوران بارداری مراجعه کند. در مواردی که جراحی نیاز به بی هوشی داشته باشد، معمولا انجام درمان به بعد از زایمان موکول می گردد.
مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل در بارداری
بعد از کشیدن دندان عقل در دوران بارداری نیاز است که بیمار مراقبت های زیر را به صورت کامل انجام دهد:
- از خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی سرد و خیلی گرم به مدت سه روز خود داری شود.
- از بیرون انداختن آب دهان و تف کردن پرهیز شود. بافت لثه محل دندان در حال شکل گیری می باشد.
- از خوردن غذا و خوراکی های سفت و سخت پرهیز شود و تا حد امکان غذاهای نرم که نیاز به فشار شدید و جویدن زیاد ندارند استفاده شود.
- در چند روز اول بعد از کشیدن دندان عقل، با سمت مخالف فرآیند جویدن غذا و خوراکی انجام شود.
- داروهایی را که متخصص تجویز کرده است به صورت منظم و کامل استفاده کند.
سوالات متداول
۱- آیا نکشیدن دندان عقل در بارداری مشکلی به وجود می‌آورد؟
دندان عقل بعد از درد اولیه ای که در مرحله رشد ایجاد می کند، قابل تحمل می شود و می توان از کشیدن آن خودداری کرد. اما ممکن است باعث فشار و خرابی سایر دندان ها شود و با عفونت همراه گردد. فرد باید به متخصص مراجعه کند و نظر نهایی در این زمینه را متخصص دندانپزشکی بیان کند.
۲- آیا کشیدن دندان در بارداری ضرر دارد؟
در کل کشیدن دندان در بارداری ضرر ندارد، اما در مواردی که کشیدن دندان ضرورری نیست، در سه ماهه اول و سه ماهه سوم بارداری توصیه می شود، که کشیدن دندان به بعد از زایمان موکول شود . بخاطر اینکه دراین دوره ها اثرات برخی داروها و داروی بیهوشی ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
۳- آیا کشیدن دندان در ماه اول بارداری ممکن است؟
معمولا پزشکان توصیه می کنند که کشیدن دندان در ماه های اول بارداری انجام نشود. در سه ماهه اول بارداری، اندام های اصلی جنین در حال تشکیل شدن است و اثرات داروها و بیهوشی ها ممکن است برای جنین خطرناک باشد. بنابراین، کشیدن دندان به بعد از سه ماهه دوم بارداری موکول می شود.
۴- آیا مصرف آنتی بیوتیک در دوران بارداری ممکن است؟
در برخی موارد مصرف آنتی بیوتیک بعد از کشیدن دندان در دوران بارداری ممکن است لازم باشد. مصرف آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت ها پس از کشیدن دندان یا برای درمان عفونت های موجود می تواند توسط دندانپزشک شما تجویز شود. با این حال، مصرف هر گونه داروی آنتی بیوتیک در دوران بارداری باید با دقت و تحت نظر دندانپزشک و پزشک متخصص زنان و زایمان انجام شود. انتخاب دارو و مدت زمان مصرف آن باید با توجه به نیاز و وضعیت شما تعیین شود تا به جنین آسیب نرسد.
۵- عوارض کشیدن دندان در ماه اول بارداری چیست؟
ماه های اول بارداری که اندام های جنین در حال تشکیل هستند بسیار حساس است. به همین دلیل، مصرف داروها و به خصوص داروهای بی حسی در این دوره باید با دقت و تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان انجام شود.
۶- آیا کشیدن دندان باعث سقط جنین می شود؟
کشیدن دندان به تنهایی معمولا باعث سقط جنین نمی شود. اگر کشیدن دندان به درستی توسط یک دندانپزشک با تجهیزات مناسب و با رعایت اصول بهداشتی و پزشکی انجام شود، در بیشتر مواقع جنین تحت تأثیر مستقیم قرار نخواهد گرفت.
بیشنر مطالعه کنید: علت التهاب و تورم لثه در دوران بارداری چیست؟
۷- آیا کشیدن دندان در شیردهی ممانعتی دارد؟
کشیدن دندان در دوران شیردهی اغلب مانعی برای ادامه شیردهی نمی شود. اگر کشیدن دندان ضروری باشد و با رعایت اصول بهداشتی و پزشکی انجام شود، معمولا تاثیری بر روی توانایی شیردهی نخواهد داشت. این مسئله بیشتر به درست کشیدن دندان، و همچنین نحوه مراقبت از دندان کشیده شده بستگی دارد.
۸- آیا گرفتن گرافی دهان با کمک اشعه ایکس در دوران بارداری ایمن است؟
در بسیاری از موارد گرفتن گرافی دهان و دندان با کمک اشعه ایکس پیش از کشیدن دندان توصیه می شود. به پزشک متخصص اعلام کنید که باردار هستید. او شما را راهنمایی می کند که آیا انجام اشعه ایکس ضروری است یا می تواند تا بعد از زایمان به تعویق بیفتد. همچنین، در صورت انجام این تست ها، از تجهیزات محافظ و پوشش های سربی برای حفاظت از خودتان و جنین استفاده می شود تا به سلامتی شما و جنینتان آسیب نرسد.
۹- آیا بی هوشی و بی حسی دهان در دوران بارداری خطرناک است؟
برای کشیدن دندان در دوران بارداری از بیهوشی و بی حسی موضعی استفاده می شود. این روش ها به دندانپزشک کمک می کنند تا کار خود را با دقت بیشتری انجام دهند و از درد و ناراحتی بیمار جلوگیری کند. در موارد معمولی، بی حسی موضعی (مانند استفاده از لیدوکائین یا نووکائین) برای کشیدن دندان در دوران بارداری کافی است. این نوع بی حسی به صورت موضعی در منطقه دندان کشیده شده تزریق می شود و به مادران باردار و نوزادان آنها آسیب نمی رساند. در موارد پیچیده تر اگر بیمار نیاز به بیهوشی کامل داشته باشد، آرام بخش های داخل وریدی ممکن است در نظر گرفته شود. اما این موارد بسیار نادر هستند و تصمیم به استفاده از آرام بخش داخل وریدی توسط پزشک با تجربه انجام می شود.
