درست است که راه های درمانی مختلف در سنین گوناگون، برای مشکلات انسان راه گشا است، اما بعضی از این درمان ها برای یک محدوده سنی، بازدهی به مراتب بیشتری خواهد داشت و نتیجه درمان بسیار مثبت تر خواهد بود. در این میان به ارتودنسی دندان می توان اشاره کرد. شاید افراد کمی بدانند که ارتودنسی در یک بازه سنی، می تواند بدون هیچ عارضه ای سراسر مزیت باشد. این روش درمانی که برای زیبایی و افزایش اعتماد به نفس بسیار مهم است در سنین مختلف انجام می شود اما نتایج مشابه هم نیست. به همین خاطر خوب است که در مورد سن مناسب ارتودنسی اطلاعات کافی داشته باشیم.
اولین معاینه ارتودنسی در چه سنی انجام می شود؟
برای کودکان و نوجوانان با توجه به اینکه در حال رشد هستند، معاینات دوره ای و سالانه ای را انجام می دهیم که بیشتر مربوط به تناسب قد و وزن و شرایط جسمی آنها می باشد. انجمن ارتودنسی آمریکا در کنار سایر معاینات پیشنهاد داده است که در سن ۷ سالگی معاینات مربوط به ارتودنسی نیز انجام پذیرد.
این معاینه الزامی بر شروع درمان ارتودنسی ایجاد نمی کند. در واقع اگر طبق معاینه شرایط دندان کودک خارج از معیارهای تعیین شده باشد، مقدمات برای توجه بیشتر و برنامه ریزی زمانی انجام ارتودنسی صورت می گیرد. پزشک طی یک سری معاینات، مشخص می کند که در چه سن و سالی درمان ارتودنسی برای کودک انجام شود.
برای اطلاعات بیشتر: ارتودنسی پیشگیری در کودکان
بخاطر اینکه در سن هفت سالگی دندان های دائمی کودک رشد می کنند و در حال تشکیل ظاهر نهایی خود هستند، از آن به عنوان سن اولیه معاینه نام برده می شود.
شروع درمان ارتودنسی در مواردی که دکتر تشخیص می دهد، از مشکلات بعدی دندان ها جلوگیری می کند و همچنین باعث می شود فک ها به صورت استاندارد رشد کنند.
سن مناسب شروع ارتودنسی دندان ها
میزان ناهنجاری موجود در دندان ها و فک، بعد از انجام معاینه اولیه، تعیین کننده زمان شروع ارتودنسی خواهند بود. هرچه میزان ناهنجاری فک تحت تاثیر مشکلات رشد دندان بیشتر باشد، زمان درمان ارتودنسی زودتر آغاز می شود. در مواردی که این ناهنجاری ها برای فک مشکلی ایجاد نمی کنند و فقط مربوط به دندان می شوند، شروع درمان را برای سنین ۱۰ سال به بالا قرار می دهند و بهتر است تا ۱۲ سال ارتودنسی انجام شود.
معمولا در سن هفت سالگی انجام ارتودنسی را شروع نمی کنند، مگر اینکه شرایط خاص و وضعیت ناهنجاری شدید در فک و دندان این الزام را بوجود بیاورد که ارتودنسی بلافاصله بعد از معاینه آغاز شود.
چرا ارتودنسی در سنین پایین تر بهتر است؟
درمان ارتودنسی برای دندان ها انجام می شود، اما اگر ناهنجاری دندان ها عاملی برای مشکلات فک باشند، ارتودنسی از این مشکلات هم جلوگیری می کند. البته در صورتی که در سن پایین انجام شود و نگذارد مشکلات فک زیاد شود. در مواردی که ارتودنسی در سن پایین انجام نشود، اختلالات فک ایجاد شده دیگر در سنین بالا با ارتودنسی درمان نمی شود و نیاز به جراحی فک خواهد بود. درمانی که هم هزینه زیادی را در بر می گیرد و هم اینکه دوران درمان سختی دارد.
از همین رو تاکید می شود که در مراحل مختلف رشد کودک معاینات مربوط به ارتودنسی انجام گیرد و در صورت نیاز حتما در سنین پایین، ارتودنسی برای کودک لحاظ گردد. این باعث می شود هم دندان ها یک دست و صاف رشد کنند و هم اختلالات زیاد فک بوجود نیاید.
آیا طول درمان ارتودنسی به سن بیمار ربط دارد؟
با افزایش سن میزان سرعت رشد دندان و فک کمتر و کمتر می شود و از یک مرحله ای به بعد، رشد متوقف شده و این دو قسمت در سخت ترین حالت خود قرار می گیرند. به همین خاطر طول درمان ارتودنسی افزایش می یابد و میزان بازدهی آن کم خواهد شد. هرچه در سن کمتری ارتودنسی انجام شود، بخاطر شرایط دندان، لثه و فک، نتایج به مراتب بهتر خواهد بود.
در کنار سن بیمار، مواردی مانند میزان ناهنجاری ها و نوع آنها به همراه شرایط بهداشتی که فرد رعایت می کند، بر روی نتایج ارتودنسی اثر خواهند گذاشت.
همچنین بخوانید: انواع روش های ارتودنسی نامرئی
آیا پس از درمان ارتودنسی، مجددا ارتودنسی باز می‌گردد؟
یکی از نگرانی ها و سوالاتی که افراد مختلف در زمینه ارتودنسی در سن کم دارند، بازگشت نتایج است. باید بگوییم که چنین چیزی نیست و وقتی شرایط دندان تحت تاثیر ارتودنسی به حالت پایدار در می آید، دیگر به ناهنجاری قبل بر نخواهد گشت. در همین حالت نیز به رشد خود ادامه می دهد و تاثیر ارتودنسی باقی می ماند. هرچه سن بالاتری برای ارتودنسی انتخاب کنید احتمال بازگشت بیشتر می شود که البته برای سنین بالا نیز از نگه دارنده استفاده می شود تا مشکلی برای دندان ها بوجود نیاید.
البته در کنار اینها رعایت تمام نکاتی که توسط دندانپزشک گفته می شود و مراقبت های اصولی حین و بعد از ارتودنسی هم بر نتایج نهایی تاثیر خواهند داشت.
آیا ارتودنسی در سنین مختلف عوارضی هم دارد؟
عوارضی که در اثر ارتودنسی ممکن است بوجود بیاید بیشتر به صورت موقت و کوتاه مدت است. مشکلاتی مانند حساسیت های دهانی و لثه ای از این جمله می باشد. مورد بعدی درد کمی است که بعد از انجام ارتودنسی و قرارگیری وسایل مربوط به آن در دهان برای فرد ایجاد می شود. در مورد این درد نیز دندانپزشک برای فرد مسکن هایی مانند استامینوفن و ایبوبروفن تجویز می کند.
در مواردی که سیم ها و اتصالات ارتودنسی در دهان ممکن است به صورت عاملی برای حساسیت لثه ها و دیگر بافت های نرم مانند جداره داخلی دهان و اطراف زبان باشند، از موم های محافظت کننده استفاده می شود. پس در زمینه عوارض ارتودنسی در سنین خاص و یا برای کودکان، نگرانی وجود ندارد.
چه نوع ناهنجاری هایی باعث می شود که سن بیمار مهمترین گزینه برای ارتودنسی باشد؟
همان طور که گفتم اختلالات و ناهنجاری ها عامل تعیین کننده سن شروع ارتودنسی می باشند. برخی از این ناهنجاری ها که باعث می شوند دندانپزشک سن کمتری را برای انجام ارتودنسی مشخص کند، شامل نابرابر بودن فک ها (جلو بودن فک پایین)، وجود کراس بایت و سایر مشکلاتی که در فک ایجاد شده اند، می باشد. اگر کودکی دارای عادات تاثیرگذار به رشد دندان باشد نیز سن ارتودنسی اهمیت پیدا می کند مانند مکیدن انگشتان که باعث تغییرات دندان می شود. در مورد کودکانی که تنگی نفس برای آنها اتفاق می افتد نیز استفاده ارتودنسی در معاینات اولیه بررسی می شود.
برای اطلاعات بیشتر: انواع روش های ارتودنسی متحرک
آیا سن درمان ارتودنسی می تواند بر طول عمر دندان تاثیرگذار باشد؟
عدم توازن و چینش درست دندان ها نه تنها در ظاهر و زیبایی تاثیر می گذارد که باعث اعمال فشار متفاوت به دندان ها و ریشه آنها در زمان غذا خوردن می شود. دندان ها وقتی به صورت عمودی و منظم کنار هم قرار دارند کمترین نیرو به ریشه و تاج دندان وارد می شود که خود باعث افزایش عمر دندان می گردد. اما دندانی که نسبت به باقی دندان ها در زاویه و جهت متفاوت باشد، دچار فشارهای بیشتری می شود و احتمال شکسته شدن یا تخریب بافت ریشه و دندان وجود دارد. پس می توان با ارتودنسی این مشکل را حل کرد و به طریقی باعث افزایش طول عمر دندان شد. همچنین ارتودنسی باعث می شود که نگهداری و نظافت دندان ها درست تر انجام شود و میزان جرم لثه و دندان کمتری در دهان فرد ایجاد شود.
همچنین بخوانید : شرایط ارتودنسی اقساطی در کلینیک بابکان چگونه است؟
مزایای ارتودنسی زودهنگام و در سن پایین
در مورد ارتودنسی برای سنین پایین باید بگوییم که نه تنها میزان عوارض آن محدود و کم است، بلکه مزایای زیادی دارد که با افزایش سن ممکن است هر کدام از این مزایا دیگر بر اثر ارتودنسی ایجاد نشوند، از جمله:
- ایجاد زیبایی ظاهری و افزایش اعتماد به نفس کودک
- جلوگیری از فشار و ایجاد شکستگی در دندان ها
- ایجاد شرایط مناسب برای رشد استاندارد و متقارن فک ها.
- دستیابی به نتایج بهتر و پایدارتر ماندن این نتایج بعد از ارتودنسی
- کاهش عادات نادرست رفتاری از جمله مکیدن انگشتان
- ایجاد شرایط مطلوب برای قرارگیری درست لب ها روی یکدیگر
- در اختیار قرار دادن فضای مناسب برای دندان هایی که هنوز در نیامده اند.
- مدیریت فضا مناسب با دندان ها و عدم جلو عقب ماندن آن ها
- کاهش مدت زمان درمان ارتودنسی
همچنین بخوانید: بهترین متخصص ارتودنسی در شهریار
ارتودنسی در سنین پایین عاملی برای جلوگیری از عمل جراحی فک
در سنین پایین با انجام ارتودنسی می توان وضعیت ادامه رشد دندان ها و فک را مدیریت کرد. چرا که هنوز به حالت سخت و پایدار نرسیده اند و در حال تغییر می باشند. اما بعد از گذشت این دوران و سخت شدن فک، دیگر امکان جابجایی و تغییر با دستگاه و فرآیند ارتودنسی وجود ندارد. در چنین مواردی برای اصلاح ناهنجاری های فک نیاز به جراحی می باشد. این نشان می دهد که ارتودنسی در سنین کم و زمان درست، می تواند درمان فک را بدون نیاز به جراحی انجام دهد.
من چند سال که دندان هایم سیم پیچی شده است. ولی اینقدر بی حوصله شدم که نگو و نپرس من سنم ۱۸
تا چه سنی نیاز به عمل نیست.
و بدون عمل جراحی می شه ارتودنسی کرد و مادرم و پدرم می گن ارتودنسی نباید کنی سنم ۲۰
سلام وقت بخیر
تا قبل از رشد و تکامل کامل فک بهتر است ارتودنسی انجام دهید، بهترین سن شروع ارتودنسی ۱۲ سالگی می باشد و تا قبل از ۱۸ سالگی میتوان تنها با ارتودنسی بیشتر مشکلات دهان و دندان را برطرف کرد. اگر ناهنجاری فک شدید باشد ممکن است حتی در سنین پایین هم نتوان آن را درمان کرد و نیاز به جراحی باشد.
شما باید ابتدا به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید تا وضعیت دهان و دندانهایتان را بررسی کنند و بعد از معاینه بگویند که آیا نیاز به جراحی است یا خیر. اگر مشکلات دندانها خفیف باشد میتوان بدون جراحی نیز، آنها را برطرف کرد.
سلام دو دندان پایین من مشکل داره یعنی نامنظم اس سنم ۲۳ اس آیا ارتودنسی جواب میده؟
سلام وقت بخیر
بله میتوانید برای ارتودنسی اقدام نمایید، اما اینکه تنها با ارتودنسی قابل درمان باشد و یا نیاز به جراحی داشته باشد نیز بعد از معاینه توسط متخصص ارتودنسی مشخص می شود.
سلام من رفتم پیش دکتر و دکتر گفت دندونات مشکل نداره ولی از فاصله ی بینشون بدم میاد مادرم میگه باید تا ۲۰ سالگی صبر کنم همچین چیزی درسته؟ برای زیبایی چه سنی مناسبه؟
سلام وقت بخیر
از سن ۱۲ سالگی به بعد می توانید ارتودنسی انجام دهید اما اگر نیاز به جراحی فک باشد باید بعد از ۱۸ سالگی انجام شود.
همچنین درمان های دیگر زیبایی از جمله لمینت دندان و یا کامپوریت دندان باید بعد از ۱۸ سالگی صورت می گیرد.
بسیار عالی متشکرم