دندان یکی از اجزای بدن محسوب می‌شود و با توجه به سفت و سخت بودن آن، از اعضای مستحکم بدن به شمار می‌رود. اما این عضو سخت گاهی ممکن است در اثر حوادثی دچار شکستگی شود و این موضوع، در برخی موارد ممکن است به جراحی دندان شکسته منجر شود.
در طی این معاینه علت شکستگی دندان و نوع آن مشخص خواهد شد و سپس اقدامات لازم درمانی به منظور کشیدن یا حفظ دندان انجام می‌گیرد. بهتر است بدانید اغلب دندانپزشکان در اغلب موارد، سعی در حفظ دندان شکسته با استفاده از روش‌های مختلف دارند که جراحی دندان شکسته یکی از این روش‌ها به شمار می‌رود.
جراحی دندان چیست؟
شنیدن اصطلاح جراحی دندان ممکن است موجب شود تصورات مختلفی در ذهن شما ایجاد گردد. اما آنچه که اغلب افراد در رابطه با آن اطلاعات چندانی ندارند، این است که تعداد بالایی از روش‌هایی که در قالب قسمتی از دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اغلب ساده و کم‌تهاجم هستند.
البته بدیهی است که روش‌های جامع‌تر و کامل‌تری نیز در حوزه علم دندانپزشکی وجود دارند که به منظور مدیریت این روش‌ها، ساعت‌ها زمان مورد نیاز خواهد بود. اما در عین حال، روش‌هایی نیز وجود دارند که در بازه زمانی کوتاهی انجام خواهند شد و دوره درمانی آن‌ها نیاز به مدت زمان کمتری خواهند داشت. در رابطه با جراحی دندان لازم است از نکات مربوط به جراحی کاملاً مطلع باشید.
متن انگلیسی:
Oral surgery includes the diagnosis and treatment of diseases, injuries and defects affecting the tissues of the mouth, face and jaws.
ترجمه فارسی: «جراحی دهان شامل تشخیص و درمان بیماری‌ها، آسیب‌ها و نواقصی است که روی بافت دهان، صورت و فک تاثیر می‌گذارند.»
به نقل از وبسایت uabmedicine
جراحی دندان در واقع یک بخش از روش‌هایی را در دندانپزشکی شامل می‌شود که دندانپزشک ممکن است انجام دهد. به همین سبب میتوان آن را یک اصطلاح جمعی دانست. این روش‌ها می‌توانند برای ترمیم آسیب‌های وارد شده به دندان در اثر موارد مختلف، جایگزینی دندان‌هایی که از قابلیت ترمیم برخوردار نیستند و یا حتی بهبود ظاهر و کارکرد دندان‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
شکستگی دندان چیست؟
شکستگی دندان یکی از عارضه‌های دهان و دندان به شمار می‌رود که می‌تواند در اثر موارد و حوادث مختلف برای دندان اتفاق بیفتد. از مهم‌ترین مواردی که منجر به شکستگی دندان می‌شوند میتوان به دندان قروچه، گاز زدن اجسام سفت، استفاده ابزاری از دندان (به عنوان مثال باز کردن درب اجسام با استفاده از دندان)، آسیب به دندان در اثر تصادف، تحت فشار قرار دادن دندان‌هایی که ترمیم شده‌اند و در مقایسه با دندان سالم ضعیف‌تر هستند و حتی بالا رفتن سن، اشاره کرد.
دندان شکسته شده ممکن است با علائمی همچون درد و یا تورم همراه باشد. همچنین در شرایط شکسته شدن دندان، احتمالاً تغییرات دمایی بر روی دندان اثر داشته باشند و موجب حساسیت و درد لحظه‌ای آن شوند. در صورت مشاهده چنین علائمی، مراجعه به دندانپزشک یکی از الزامات محسوب می‌شود. چراکه شکستگی دندان می‌تواند از انواع مختلفی برخوردار باشد که با مراجعه و ویزیت توسط دندانپزشک، این موضوع مشخص می‌شود.
مسلم است که انوواع مختلف شکستگی دندان، از روش‌های درمانی خاصی برخوردار هستند که جراحی دندان شکسته، یکی از این روش‌ها به شمار می‌رود. البته درمان دندان به نسبت شدت، عمق و محل شکستگی متفوات خواهد بود.
انواع شکستگی دندان
شکستگی دندان در حالت کلی در یک دسته‌بندی به ۵ نوع تقسیم شده است که به صورت زیر است:
- خطوط ریز
- کاسپ‌های شکسته
- ترک‌هایی که از تاج دندان می‌گذرد
- شکستگی ریشه به صورت عمودی.
درمان دندان ترک خورده به نوع، محل و شدت ترک بستگی دارد. به عنوان مثال، خطوط ریز معمولاً به هیچ درمانی نیاز ندارند، در حالی که ترکی که از وسط دندان تا خط لثه امتداد می یابد، نیاز به توجه فوری و حتی کشیدن بالقوه دارد.
برای اطلاعات بیشتر: انواع ترک خوردگی دندان و راه های درمان آن
- خطوط ترک دندان یا خطوط ریز: خوش خیم ترین نوع شکستگی دندان همین نوع است که اغلب در دندان‌های بزرگسالان از شیوع بیشتری برخوردار است. البته این نوع شکستگی به لحاظ فنی نمی‌تواند با عنوان «شکستگی» در نظر گرفته شود؛ چراکه خطوط کریز درواقع همان خطوط مویی و کوچکی هستند که در قسمت مینای دندان به وجود می‌آیند.این خطوط به صورت عمودی ضعیف ظاهر خواهند شد و به لثه گسترش نخواهد یافت. درواقع این خطوط به صورت یک نگرانی مطرح شده است که نیازی به درمان آن وجود ندارد. اما این خطوط می‌توانند ندرتاً موجب ایجاد درد شوند. در چنین شرایطی و بدتر شدن و گسترش ترک در عاج دندان، سلامت دهان دچار تهدید خواهد شد.
- شکستگی عمودی ریشه: این نوع شکستگی از ریشه دندان شروع خواهد شد و به سمت بالا و سطح جونده گسترش می‌یابد. این نوع شکستگی ممکن است با درد نیز همراه باشد. اما در صورت عدم وجود درد، این نوع شکستگی می‌تواند تا مدت‌ها کشف نشود.
- کاسپ شکسته: شکستگی کاسپ زمانی رخ می‌دهد که یک تکه از سطح جونده دندان، از آن جدا شود. این نوع از شکستگی اغلب در دندان‌هایی که دارای پر کردگی هستند، دیده شده است. همچنین کاسپ شکسته می‌تواند تا خط لثه و یا زیر آن گسترش یابد. البته این موضوع در اکثر موارد به پالپ دندان (محلی که اعصاب، عروق خونی و بافت همبند در آن قرار دارند) آسیبی نخواهد ساند. در صورتی که پالپ در معرض کاسپ شکسته قرار گیرد، ممکن است نیاز به کانال ریشه وجود داشته باشد.
- دندان های ترک خورده: در دندان‌هایی که به صورت عمودی دچار ترک می‌شوند، ترک از سطح جونده به سمت پایین و ریشه دندان امتداد خواهد یافت. البته گاهی ممکن است تا خط لثه و یا زیر آن نیز دچار ترک شود. اما این ترک به عنوان یک ترک ناقص به شمار می‌رود که این موضوع سبب شده است دندان به دو نیم تقسیم نشود و بتوان آن را نجات داد.
- دندان شکاف: این نوع از شکستگی شامل شرایطی می‌شود که ترک دندان از سطح آن تا ریشه دندان گسترش یابد و این شکستگی به حدی باشد که دندان به دو نیم تقسیم شود. در این شرایط نجات دندان بسیار دشوار خواهد بود و اغلب کشیدن دندان توصیه می‌شود.
علل شکستگی دندان ها
شکستگی دندان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از عمده‌ترین این دلایل دندان قروچه یا همان سابیدن دندان ها بر روی هم است که موجب ایجاد شکستگی دندان و آسیب به آن خواهد شد. همچنین با بالا رفتن سن افراد نیز احتمال شکستگی دندان و آسیب به آن افزایش خواهد یافت. دندانی که دچار عارضه ترک یا شکستگی شده است، با علائمی همچون درد و یا تورم همراه خواهد بود.
همچنین ممکن است دندان شکسته شده با تغییرات دمایی نیز حساس شود و احساس درد را ایجاد کند. در چنین شرایطی مراجعه به دندانپزشک یک امر ضروری محسوب می‌شود. چراکه به نسبت شرایط دندان، درمان‌های مختلفی برای آن وجود دارد. گاهی این درمان می‌تواند با استفاده از چسب مخصوص انجام شود و گاهی نیز انجام جراحی دندان شکسته توصیه می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر: عوارض کشیدن دندان در بارداری
نحوه کشیدن و جراحی دندان شکسته
در برخی موارد مربوط به شکستگی دندان، ریشه دندان باقی می‌ماند و این موضوع ممکن است برخی عوارض را نیز در پی داشته باشد. این شرایط بسیار پر اهمیت است و از این جهت، باید توسط دندانپزشک مورد بررسی قرار گیرد. البته در برخی شرایط و به تشخیص ایشان، کشیدن ریشه دندان ضرورت چندانی ندارد و ریشه دندان باقی مانده حتی می‌تواند به عنوان پایه برای درمان‌های جایگزین مورد استفاده قرار گیرد.
اما در برخی شرایط لازم است ریشه کشیده شود تا عفونت و التهاب اطراف ریشه باقی مانده بیشتر نشود. در چنین شرایطی دندانپزشک به منظور جدا کردن و کشیدن ریشه دندانی که شکسته است، روش جراحی را مورد استفاده قرار می‌دهد. به این صورت که در ابتدا بی‌حسی موضعی ایجاد خواهد کرد و پس از آن، یک برش کوچک بر روی لثه ایجاد می‌کند. این برش امکان دسترسی به ریشه را فراهم می‌کند. سپس استخوان های اطراف برداشته می‌شود و با استفاده از ابزارهای مخصوص و تجهیزات حرفه‌ای، ریشه از استخوان جدا و خارج خواهد شد. پس از برداشتن ریشه احتمال دارد نیاز به پر کردن حفره باقی مانده وجود داشته باشد که این کار با استخوان یا مواد جایگزین آن انجام خواهد شد و سپس محل برش بخیه زده می‌شود.
جراحی دندان شکسته درد دارد؟
انواع مختلفی از آسیب دیدگی‌های دندانی وجود دارد که برای درمان هر کدام از این آسیب‌ها، جراحی‌های مختلفی می‌تواند توسط دندانپزشک تجویز شود و جراحی دندان شکسته نیز یک راهکار درمانی برای رفع این مشکل است. در برخی شرایط با توجه به شرایط شکستگی و جراحی دندان، ممکن است بیمار در جراحی کمی احساس درد را تجربه کند. این درد حتی می‌تواند پس از جراحی نیز احساس شود و یا حتی در برخی موارد، احساس شدیدتری از آن ایجاد گردد.
این درد با استفاده از داروهای آرام‌بخش و بی‌حسی موضعی کنترل خواهد شد. همچنین علاوه بر این موارد، ممکن است دندانپزشک شما یک داروی دیگر را نیز به منظور کمک به مدیریت درد تجویز کند. لازم به ذکر است که مدت زمان لازم برای حصول بهبودی کامل، به عمل جراحی بستگی خواهد داشت. اما در حالت کلی این مدت زمان تنها چند روز به طول خواهد انجامید و پس از جراحی نیز ممکن است دستورالعمل های مراقبتی برای کمک به کاهش درد و کمک به بهبودی به شما داده شود.
برای اطلاعات بیشتر: مراقبت های بعد از جراحی و کشیدن دندان
کاهش درد جراحی دندان
پس از جراحی، انجام راهکارهای مراقبتی نظیر موارد زیر، می‌تواند در کاهش درد ناشی از جراحی دندان شکسته، تاثیرگذار باشد:
- هنگام دراز کشیدن، سر خود را روی بالش قرار دهید.
- یکی دو روز پس از عمل را استراحت کرده و فعالیت بدنی شدید نداشته باشید.
- کیسه یخ را روی گونه یا ناحیه آسیب دیده خود قرار دهید.
- ۲۴ ساعت پس از جراحی با آب نمک شستشو دهید.
- غذاهای نرم و خنک بخورید (برای جلوگیری از ضربه زدن به اعصاب حساس)
- ممکن است کمی درد جراحی آزاردهنده باشد، این ناراحتی با داروهای آرام بخش و بی حسی موضعی قابل کنترل خواهد بود.
کشیدن دندان شکسته در منزل
این کار به عنوان یک روش بسیار پرخطر برای جراحی دندان شکسته به شمار می‌رود و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. چراکه کشیدن دندان شکسته شده نیاز به تجهیزات و ابزاری دارد که بسیار تخصصی هستند و در کلینیک‌های دندانپزشکی وجود دارند. این تجهیزات بسیار ایمن و حرفه‌ای هستند و تنها می‌توانند توسط دندانپزشک مورد استفاده قرار گیرند.
عوارض جراحی دندان
جراحی دندان به عنوان یکی از راه‌های درمان مشکلات دندانی به شمار می‌رود. بدیهی است که در این روش تیغه‌های مخصوص جراحی دندانی توسط دندانپزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد که تا حدی موجب آسیب به بافت دندان و اطراف آن خواهد شد. این موضوع سبب می‌شود عوارضی همچون تورم، بی‌حس شدن لب پایین، درد، ایجاد حفره خشک و تغییر رنگ پوست پس از جراحی دندان ایجاد شود که این موارد را میتوان به عنوان عوارض جراحی دندان به شمار آورد.
همچنین بخوانید: چه مدت بعد از کشیدن دندان میتوان ایمپلنت کاشت؟
عوارض عدم جراحی دندان
عدم جراجی دندان شکسته شده می‌تواند مشکلات بسیاری را ایجاد کند و سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازد. از مهم‌ترین و شایع‌ترین این مشکلات و عوارض میتوان به عفونت اشاره کرد. شکستگی دندان باعث باز شدن عمیق لایه خارجی دندان می‌شود که اولین عارضه این موضوع، ایجاد عفونت در دندان و بافت‌های اطراف آن خواهد بود.
البته در صورتی که جراحی دندان شکسته انجام نشود، مشکلات عمیق‌تری نیز به وجود خواهد آمد که شامل آسیب به بافت‌های اطراف دندان و حتی لثه می‌شود. عدم انجام جراحی حتی در جویدن غذا نیز مشکل ایجاد می‌کند و گاهی استخوان منطقه آسیب دیده را تحلیل می‌برد. بدیهی است که عوارض ظاهری نیز در پی عدم جراحی دندان شکسته ایجاد خواهد شد که لبخند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
هزینه جراحی دندان شکسته
هزینه جراحی دندان شکسته یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های بیماران به شمار می‌رود که اغلب تمایل دارند از هزینه‌های آن مطلع شوند. این هزینه می‌تواند بر اساس فاکتورهای مختلفی از قیمت‌های متفاوت برخوردار باشد.
سوالات متداول
-
جراحی دندان ترک خورده با چه مقدار درد همراه خواهد بود؟
در تمام انواع جراحی دندان، تیغه مخصوص به بافت دندان آسیب می‌رساند. اما با توجه به اینکه هنگام انجام جراحی بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش‌های مورد نیاز به کار گرفته می‌شود، درد چندانی احساس نخواهد شد. البته مصرف مسکن بر اساس تجویز دندانپزشک پس از جراحی نیز می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد و آن را مدیریت کند.
-
چه کارهایی بعد از جراحی دندان شکسته باید انجام داد؟
لازم است مدتی صبر کنید تا محل جراحی بهبود یابد و سپس باید مراجعه به دندانپزشک صورت گیرد تا نکاتی که لازم است، توسط دندانپزشک ذکر شود.
کلام پایانی
در حالی که مراقبت‌های پیشگیرانه و روش‌های غیر تهاجمی دهان همیشه برای درمان مسائل سلامت ایده آل هستند، اما این اقدامات همیشه کافی نیستند. در مواردی نظیر کانال‌های ریشه، ایمپلنت، جراحی ترمیمی و فک و کشیدن برخی دندان‌های عقل، جراحی دندان نیاز است.
شکستگی دندان در اثر موارد مختلفی همچون جویدن اشیاء سخت، دندان قروچه، حوادثی همچون تصادف و مواردی از این دست ممکن است رخ دهد. همچنین شکستگی دندان نیز از انواع مختلفی برخوردار است که اغلب با توجه به عمق و محل شکستگی در دسته‌های مختلف طبقه‌بندی شده‌اند. برای هر کدام از این انواع درمان‌های متفاوتی نیز وجود خواهد داشت که جراحی دندان شکسته یکی از این راه‌های درمانی است.
