همه چیز در مورد دهانشویه

دهانشویه مایعی است که برای شست و شو و تمیز نگه داشتن فضای داخل دهان استفاده می شود. معمولاً  حاوی مواد ضد عفونی کننده نیز هستند که باکتری هایی که در دهان زندگی می کنند را از بین می برند. بعضی از مردم از دهانشویه برای از بین بردن بوی بد دهان و برخی دیگر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده می کنند.

نحوه استفاده از دهانشویه

دهانشویه معمولا باید بعد از مسواک زدن استفاده شود، همچنین نباید بیشتر از دوبار در روز استفاده شود. به طور کلی انواع دهانشویه ها به روش زیر استفاده می شوند:

1.  ابتدا دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. اگر از خمیر دندان فلوراید دار استفاده می کنید بعد از مسواک زدن کمی صبر کنید چرا که دهان شویه اگر بلافاصله پس از خمیر دندان استفاده شود فلوراید غلیظ خمیر دندان را می شوید.
2. به اندازه ای که روی محصول درج شده است از آن استفاده کنید. معمولاً بین ۳ تا ۵ قاشق چایخوری کفایت می کند.
3. کمی در دهان خود بریزید و آن را در دهان بچرخانید. مراقب باشید دهانشویه را قورت ندهید. اگر بلعیده شود هیچ کاری انجام نمی دهد.
4. مدت ۳۰ ثانیه آن را در دهان غرغره کنید و سپس بیرون بریزید.
5. اگر داهنشویه حاوی الکل باشد باید بعد از استفاده دهان خود را بشویید، اما اگر حاوی فلوراید باشد تا نیم ساعت نباید آن را شست و یا غذا خورد.

نکته: همیشه برای مصرف محصولات بهداشتی باید طرز استفاده آن را از روی برچسب یا بروشور محصول بخوانید.

آیا باید از دهان شویه استفاده کنم؟

باید بدانید که استفاده از دهانشویه امری ضروری نیست اما برای سلامت دندان ها مفید است. بعضی از مردم استفاده از دهانشویه را به عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی روزمره در نظر می گیرند اما برخی نیز تنها برای از بین بردن بوی بد دهان از آن استفاده می کنند.

واقعیت این است که هیچ راهنمای سفت و سختی برای این که در چه شرایطی از آن باید استفاده شود وجود ندارد. در هر صورت دهانشویه فلوراید دار به تقویت مینای دندان و مقابله با بیماری لثه کمکی نمی کند مگر این که پس از مسواک زدن و نخ کشیدن آن را استفاده کنید. دندان ها باید هنگامی که در معرض این ماده قرار می گیرند کاملاً تمیز باشند.

آیا با استفاده از دهانشویه دیگر نیازی به مسواک زدن نیست؟

توجه داشته باشید دهانشویه جایگزین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نمی شود. تنها راه موثر از بین بردن پلاک و باکتریهای سطح دندان ها و زیر لثه، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به شیوه صحیح است. دهانشویه های مختلف ترکیبات متفاوتی دارند و همه آنها برای استحکام دندان موثر نیستند.

چند وقت یک بار دهانشویه استفاده کنم؟

 دفعات استفاده از دهانشویه بستگی به شرایط دارد. اما یشتر شرکت های سازنده محصولات دهانشویه توصیه می کنند روزی یک یا دو بار پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باید استفاده کنید. در هر صورت دهانشویه جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. استفاده از دهانشویه برای حفظ بهداشت دهان ضرورتی ندارد.

باید فقط به مدت ۱۰ روز از دهانشویه استفاده کنید و تا یک ماه از مصرف آن خودداری کنید.

دهان شویه چگونه به حفظ بهداشت دهان کمک می کند؟

ترکیبات موجود در هر محصول دهان شویه کمی متفاوت است. تحقیقات نشان می دهد دهان شویه به جلوگیری از تجمع پلاک در دندان ها و عفونت لثه کمکی نمی کند. اما از آنجایی که ترکیبات دهانشویه های گوناگون تفاوت دارند و به طور کلی استفاده از دهانشویه ارتباط تنگاتنگی با رعایت بهداشت دهان دارد، به سختی می توان دقیقا مشخص کرد دهان شویه چقدر به حفظ سلامت دهان کمک می کند یا کدام نوع آن بهتر عمل می کند.

در پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، مشخص شد درصد زیادی از کسانی که هر روز دهانشویه استفاده می کنند، برای درمان علائم بیماری لثه، زخم های دهانی یا ورم لثه این کار را انجام می دهند.‌

دهان شویه با داشتن ترکیبات ضد عفونی کننده مانند الکل، منتول و اکالیپتول باکتریها را از بین می برد. این ترکیبات داخل دهانشویه می توانند وارد فضاهایی شوند که دسترسی به آنها با مسواک یا نخ دندان دشوار است. در نتیجه باکتری‌های همه نواحی دهان را می توانند از بین ببرند.

گفته می شود برخی از آنها مینای دندان را با ترکیب فلورایدی که دارند قوی‌تر می‌کنند. در پژوهشی در سال ۲۰۰۷ که بر روی کودکان دبستانی انجام شد مشخص شد دهانشویه های فلوراید دار شمار پوسیدگی دندان را بیش از ۵۰ درصد کاهش داد. (فلوراید درمانی در کودکان)

فلوراید افزودنی به دهان شویه از طریق مینای دندان جذب شده و باعث افزایش دوام دندان می شود.

هشدارها و نکات مهم در استفاده از  دهان شویه آن

معمولاً این ماده مقدار زیادی الکل و فلوراید دارد. هر دوی این مواد نباید به مقدار زیاد بلعیده شوند به خصوص در کودکان. به همین علت انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده از دهانشویه برای کودکان زیر شش سال را توصیه نمی کند. افراد بزرگسال نیز نباید آن را قورت بدهند.

اگر زخم باز یا ضایعه دهانی داشته باشید ممکن است برای از بین بردن باکتری ها و تسریع جوش خوردن و التیام بافت ها بخواهید دهانشویه استفاده کنید. اما پیش از استفاده باید بدانید در صورتی که چند مرتبه است که ضایعه ای در دهان تان ایجاد شده است باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

انواع دهانشویه

انواع دهانشویه های موجود عبارتند از درمانی و زیبایی.

1. دهانشویه های زیبایی: برای از بین بردن بوی بد دهان و ایجاد طعم خوشایند در دهان و یا سفید کردن دندانها استفاده می شوند.
2. دهانشویه های درمانی: حاوی ترکیباتی هستند که جمعیت باکتری ها در دهان را کاهش داده و برای وضعیت هایی مانند پسروی لثه، التهاب لثه، خشکی دهان و تجمع پلاک در دندانها مصرف می شوند.

برای اطلاعات بیشتر: انواع روش های سفید کردن دندان ها

ترکیبات موجود در دهانشویه

برخی از ترکیبات معمول آنها عبارتند از:

• فلوراید برای مقابله با پوسیدگی دندان و تقویت مینا استفاده می شود.
• ستیل پیریدینیوم کلراید برای از بین بردن بوی دهان و باکتری ها استفاده می شود.
• کلرهگزیدین برای کنترل التهاب لثه و کاهش باکتری ها استفاده می شود.
• روغن های فرار یا عصاره ای از جمله این ترکیبات رایج عبارتند از منتول که از نعنا بدست می آید، اکالیپتول که از اکالیپتوس به دست می آید و تیمول که از آویشن به دست می آید. همه این ترکیبات خاصیت ضد قارچی و ضد باکتری دارند.
• پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید برای سفید کردن دندان ها به کار می رود.

هنگامی که می خواهید دهان شویه بخرید آگاهی داشتن از ترکیبات محصول بسیار مهم است تا آن چیزی را بخرید که متناسب با نیاز شماست. بسیاری از محصولات چندین ترکیب برای هدف مورد نظر خود دارند.

سوالات متداول

آیا برای از بین بردن بوی دهان می توان از دهانشویه استفاده کرد؟

استفاده مداوم از دهانشویه کلا توصیه نمی شود و بوی بد دهان را برطرف نمی کند. باید دندان های پوسیده درمان شوند اگر بوی بد برطرف نشد به متخصص گوارش مراجعه نمایید.

آیا استفاده مداوم از دهانشویه باعث جلوگیری از تشکیل جرم دندان می شود؟

برای از بین بردن جرم دندان ها هر ۶ ماه الی یکسال لازم است که جرمگیری انجام دهید استفاده از دهانشویه ربطی به جرمگیری ندارد. استفاده بیش از حد از دهانشویه باعث زردی و خشکی دهان می شود. باید بین هر بار مصرف (یک یا دوبار در روز به مدت ۱۰ روز) یک ماه فاصله بی اندازید. بهتر است به طور صحیح مسواک بزنید و بعد از هر وعده غذایی نخ دندان بکشید.

بعد از غرغره کردن دهان شویه لازم است که دهان رو با آب هم شستشو داد؟

بستگی به نوع دهان شویه دارد. اگر از دهانشویه های حاوی الکل استفاده می کنید بله باید بعد از استفاده دهان را بشویید اما اگر حاوی فلوراید باشد خیر، تا نیم الی یک ساعت نباید دهان را بشویید و یا چیزی بخورید.

آیا داهنشویه برای درمان تحلیل رفتن لثه تاثیری دارد؟

اگر تحلیل لثه بخاطر پلاک زیر لثه و بهداشت نادرست باشد استفاده از دهان شویه کمی از تحلیل جلوگیری می کند، اما اگر تحلیل بخاطر موارد دیگری مانند بیماری لثه، ارث و یا خرابی دندانی باشد دهانشویه هیچ تاثیری نخواهد داشت.

آیا در بارداری می توان از داهنشویه استفاده کرد؟

بله می توان استفاده کرد. اگر دهانشویه را قورت ندهید، برای جنین ضرری ندارد.

آیا دهانشویه برای درد دندان خوب است؟

مصرف دهان شویه برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از تشکیل جرم استفاده می شود. باید ابتدا دلیل دندان درد را بررسی کنید و اگر مشکلی در دندان و ریشه آن نبود، برای تقویت مینای دندان و برطرف کردن حساسیت، دهان شویه مصرف کنید. اما نباید بیشتر از ۱۰ روز استفاده کنید، بیشتر از آن باعث خشکی دهان و تولید قارچ می شود.