اوردنچر و دندان مصنوعی هر دو درمانی برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته در یک یا هر دو فک هستند. اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی جدیدتر است. پایه اتصال دهنده این دو پروتز دندانی به لثه متفاوت است. هر یک شیوه مراقبت خاص خود، میزان ثبات، راحتی و قابلیت جدا کردن متفاوتی دارند. یکی از این دو نوع پروتز دندانی موجب تحلیل استخوان فک می شود. در ادامه ابتدا توضیح هر یک و سپس جزئیات تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی را بیشتر بررسی می کنیم.
تفاوت اوردنچر با ایمپلنت در یک نگاه:
| دندان مصنوعی | اوردنچر | نوع پروتز دندانی |
| پایداری کمتر و امکان لغزش | پایدارتر، اتصال با ایمپلنت | ثبات |
| نوع متحرک قابل جابجایی است. | نوع متحرک قابل جابجایی است. | قابلیت جابجایی |
| تحلیل استخوان فک در طولانی مدت | حفظ تراکم استخوان فک | سلامت استخوان |
| ظاهر طبیعی با حجم بزرگتر | ظاهر طبیعی و حجم کم | ظاهر طبیعی |
| تمیز کردن روزانه مورد نیاز | روزانه و مراقبت از کاشت مورد نیاز | نگهداری |
| راحتی کمتر و امکان درد و لکه | راحتی بیشتر و تحریک کمتر لثه | راحتی |
| مقرون به صرفه | نسبتا بالا | هزینه |
تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی
اوردنچر و دندان مصنوعی از لحاظ نحوه اتصال به لثه، ثبات، سلامت استخوان فک و راحتی چه تفاوت هایی دارند؟ کدام یک در هر ویژگی مزیت و برتری دارد؟
- دندان مصنوعی: این نوع پروتز از نوع ثابت و متحرک است، ظاهری طبیعی دارد و برای اتصال به لثه نیازمند ساکشن یا چسب طبیعی هستند.
- اوردنچر: نحوه اتصال اوردنچر به لثه با ایمپلنت است. ایمپلنت با جراحی در فک قرار می گیرد و اتصالی ثابت و پایدار را برای پروتز دندانی فراهم می کند.
ثبات و راحتی
- دندان مصنوعی: دندان مصنوعی به صورت کاملا سفارشی و مطابق دهان و دندان فرد ساخته می شود اما با این حال امکان جابجایی و خارج شدن آن از دهان هنگام صحبت یا غذا خوردن وجود دارد.
- اوردنچر: دیگر تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی همین ثبات و استحکام بیشتر در دهان است. فرد با اعتماد به مفس بیشتری صحبت کرده و احساس راحتی بیشتری می کند.
همچنین بخوانید: هزینه دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت
حفظ یا تحلیل استخوان فک
- دندان مصنوعی: یک مسئله متداول در مورد دندان مصنوعی، پتانسیل تحلیل استخوان با گذشت زمان است. علت این امر آن است که پروتز دندانی هیچ ریشه یا ایمپلنت متصل به استخوان فک ندارد. همین امر موجب عدم تحریک استخوان فک و تحلیل و نابودی آن در گذر زمان می شود. این مسئله در نهایت روی ساختار صورت و تناسب پروتز دندانی با دهان تاثیر می گذارد.
- تعداد اوردنچر: اوردنچر بر پایه ایملپنت موجب تحریک استخوان فک شده و از تحلیل آن جلوگیری می کند. این مزیت موجب حفظ ساختار فک و صورت در گذر زمان می شود.
دندان مصنوعی چیست؟
دندان مصنوعی (به انگلیسی: Denture) روشی برای جایگزینی دندان های از دست رفته و بافت اطراف آنها هستند. دندان مصنوعی ابتدایی ترین و متداول ترین روش جایگزینی دندان از دست رفته است. دندان مصنوعی برای پرکردن جای خالی یک یا چند دندان در یک یا هر دو فک بالا و پایین کابرد دارد.
انواع دندان مصنوعی عبارتند از:
- دندان مصنوعی کامل (Complete Dentures): این نوع زمانی استفاده می شود که فرد تمام دندان ها را در قوس فوقانی (فک بالا) یا قوس پایین (فک پایین) از دست داده باشد. دندان مصنوعی کامل مستقیماً روی لثه هایی که فک ها را پوشانده اند ، قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید: قیمت دندان مصنوعی
- دندان مصنوعی پارسیال (Partial dentures): این نوع دندان مصنوعی زمانی کابرد دارد که فقط یک یا چند دندان از بین رفته و بقیه دندان ها سالم و طبیعی باقی مانده اند. این نوع دندان مصنوعی از یک دندان جایگزین با پایه ای به رنگ لثه تشکیل شده است. این دو ساختار با سازه ای فلزی به هم متصل شده اند. این سازه ها با گیره ای به دندان های سالم در طرفین متصل می شوند تا پروتز دندانی را محکم در جای خود نگه دارند.
اوردنچر چیست؟
اوردنچر (به انگلیسی: Overdentures) نوعی پروتز دندانی است که با پایه دندان های طبیعی فرد یا پایه ایملپنت در جای خالی لثه قرار می گیرند. این روش جایگزینی دندان های از دست رفته مزایای بسیار زیادی دارد. تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی در استحکام، کارایی و حفظ سلاکت دهان و لثه است.
مطالعه کنید: ایمپلنت اقساطی
اوردنچر متصل به دندان های طبیعی به ریشه دندان طبیعی متصل می شود. به این شکل که دندان را تراش داده و عصب کشی می کنند. سپس یک کلاهک فلزی روی آن قرار می دهند که به عنوان تکیه گاه اوردنچر عمل می کند.
اوردنچر بر پایه ایمپلنت هم که از نامش مشخص است. پایه ایمپلنت از نوع میله ای، گوی یا دیگر انواع ایمپلنت است و پروتز دندانی را به خوبی در لثه محکم می کند.
کدام یک بهتر است، اوردنچر یا دندان مصنوعی؟
انتخاب بین اوردنچر و دندان مصنوعی به عوامل مختلفی از جمله نیازهای فردی، تشخیص دندانپزشک، ترجیحات شخصی بیمار و بودجه متقاضی درمان بستگی دارد. اگر بخواهیم یک مقایسه بین معایب و مزایای اوردنچر با دندان مصنوعی داشته باشیم در این حالت کدام یک بهتر است؟
متن انگلیسی:
“A jawbone with no teeth will deteriorate more quickly over time, causing a traditional denture to loosen. Overdentures, on the other hand, are typically permanent and cannot dislodge easily.”
ترجمه فارسی: « فک بدون دندان با گذشت زمان سریع تر رو به وخامت می رود و باعث شل شدن پروتز سنتی می شود. از سوی دیگر، اوردنچر ها به طور معمول دائمی هستند و به راحتی از بین نمی روند.»به نقل از سایت newmouth
دندان مصنوعی از لحاظ هزینه مقرون به صرفه تر است ممکن است به مرور زمان نیاز به تنظیم و تعویض بیشتری داشته باشد؛ همین تعویض در آینده هزینه دارد. از طرف دیگر اوردنچر ثبات و راحتی بیشتری را دارد و به مرور موجب تحلیل استخوان فک نمی شود. اوردنچر نیاز به ایمپلنت از طریق جراحی دارد و درمانی تهاجمی به حساب می آید. ادغام پین ایمپلنت با فک زمان بسیار زیادی می گیرد.
چه زمانی باید از اوردنچر استفاده کرد و چه زمانی از دندان مصنوعی؟
اوردنچر برای چه کسانی مناسب است؟
- افرادی تراکم استخوان کافی در فک برای حمایت از ایمپلنت را دارند.
- افرادی که به دنبال یک راه حل پایدار تر و ایمن تر از دندان مصنوعی سنتی هستند.
- افرادی که نظم و حوصله کافی برای رعایت بهداشت دهان و دندان و جلسات معاینه منظم دارند.
- افرادی که مشکلی با پرداخت هزینه بیشتر برای درمان ساده تر را ندارند.
- افرادی که به دنبال ظاهر طبیعی دندان ها و اعتماد به نفس حین صحبت کردن و غذا خوردن هستند.
دندان مصنوعی برای چه کسانی مناسب است؟
- افراد با تراکم استخوان پایین
- افرادی که به دنبال درمانی
- کاندیدای مناسب برای سنتی مقرون به صرفه برای دندان های از دست رفته هستند
- افرادی که دوست ندارند تحت درمان تهاجمی (جراحی) قرار بگیرند.
- افرادی که با پروتز متحرک برای تمیز کردن و نگهداری روزمره مشکلی ندارند.
عمر مفید اوردنچر و دندان مصنوعی چقدر است؟
طول عمر اوردنچر تقریبا بین ۱۰ تا ۲۰ سال است. این مدت زمان به مراقبت مناسب، رعایت بهداشت دهان و دندان، ویزیت های دندانپزشکی و تعمیر و تنظیم در زمان نیاز بستگی دارد. دندان مصنوعی سنتی بین ۵ تا ۱۰ سال عمر می کند؛ این طول عمر به تغییر در شکل فک و بافت لثه وابسته است و پس از این مدت احتمالا به تعویض و تطابق نیاز دارد.
مراقبت روزانه و خارج کردن آنها در طول شب می تواند طول عمر آنها را بیشتر کند. به دلیل سایش و تغییر در ساختار دهان این مدت زمان برای افراد مختلف متفاوت است. پس اوردنچر عمر طولانی تری دارد. علاوه بر این، اوردنچر بر خلاف دندان مصنوعی عمر تراکم استخوان فک را کوتاه تر نمی کند.
آیا دندان مصنوعی قابل تعویض است؟
بله، دندان مصنوعی را باید در زمان مناسب تعویض کرد. خرابی و آسیب، عدم سازگاری پروتز با تغییرات دهانی و ساییدگی و استهلاک از جمله دلایل تعویض دندان مصنوعی است. هرگونه شکستگی، ترک خوردگی، تغییر زیاد در رنگ و شکل علامتی برای تعویض است.
مطالعه کنید: انواع هزینه ایمپلنت دندان
تغییر در لثه و فک روی توانایی جویدن و انتقال فشار از دندان مصنوعی به فک تاثیر گذاشته و اگر به موقع تعویض نشود روند عادی زندگی فرد را مختل می کند. فرسایش، کاهش تماس با لثه و کاهش کارایی هم پس از مدتی استفاده از دندان مصنوعی طبیعی است و باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
آیا دندان مصنوعی باعث تحلیل استخوان فک می شود؟
بله، دندان مصنوعی به مرور موجب تحلیل استخوان فک می شود. دندان مصنوعی روی لثه قرار می گیرد و فاقد ایملپنت یا پین درون استخوان فک است. همین موضوع تحریک لازک را فک نمی دهد پس استخوان شروع به تحلیل رفتن می کند. با از دست دادن دندان ها فک دیگر فشارو و تحریک ناشی از جویدن را احساس نمی کند پس شروع به تجزیه استخوان می کند. کم کم شکل فک و ساختار صورت تغییر می کند، لبخند حالت قبلی را ندارد و غذا خوردن و صحبت کردن برای فرد دشوار می شود.
بیشتر بخوانید: آیا با وجود پوکی استخوان می توان ایمپلنت کاشت
مراقبت از اوردنچر و دندان مصنوعی چگونه است؟
مراقبت از اوردنچر به تمیز کردن روزانه نیاز دارد. شستشوی روزانه اوردنچر متحرک بعد از هر وعده ضروری است. سعی کنید چند ساعت در طول شب اوردنچر را خارج کنید تا لثه استراحت کند و احتمال عفونت های قارچی به حداقل برسد. برای کاهش درد در روزهای ابتدایی می توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
برای مراقبت از دندان مصنوعی هم تقریبا باید همین روند را پیش بگیرید. بعد از هر وعده غذایی برای جلوگیری از تشکیل پلاک و حفظ بهداشت دهان و دندان دندان مصنوعی را تمیز کنید. برای شستشو از یک مسواک نرم استفاده کنید یا در طول شب در محلول مخصوص و آب نمک خیس کنید. مرتب از دهانشویه استفاده کنید. جلسات معاینه توسط دندانپزشک را جدی بگیرید. در این جلسات در صورت نیاز پروتز تنظیم شده و برای ثبات آن داخل دهان از پروتز جدید یا چسب استفاده می شود.
آیا می توان همزمان از اوردنچر و دندان مصنوعی استفاده کرد؟
استفاده همزمان از اوردنچر و دندان مصنوعی در شرایطی خاص امکان پذیر است. مثلا اگر فرد همه دندان های خود را از دست نداده باشد و یک یا چند دندان در هر فک باقی مانده باشد. در این حالت از دندان مصنوعی پارسیال و اوردنچر بر پایه ایمپلنت به صورت همزمان استفاده می کنند.
علاوه بر این هنگام قرار دادن ایمپلنت در دهان و تا زمان ادغام پین با استخوان فک به طور موقت دندان مصنوعی قرار می گیرد. این موارد تنها با صلاحدید و بررسی دندانپزشک امکان پذیر است.
هزینه اوردنچر و دندان مصنوعی چقدر است؟
هزینه دندان مصنوعی نسبت به اوردنچر کمتر است. با این حال در طول سالیان آینده فرد باید برای تنظیم پروتز دندانی با فک خود اقدام به تهیه دندان مصنوعی جدید با تنظیمات جدید کند. هزینه دندان مصنوعی کامل تقریبا بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون است.
همچنین بخوانید: آیا افراد دیابتی می توانند ایمپلنت کنند
هزینه حدودی اوردنچر به ازای هر پروتز دندانی از ۲۵ میلیون تومان تا ۳۵ میلیون تومان متغیر است. این مبلغ نهایی در نهایت به تعداد ایمپلنت ها اتصال دهنده پروتز به فک، نوع و جنس خود پروتز و شرایط کلی بیمار بستگی دارد.
کلام پایانی
تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی در ابعاد مختلفی بررسی می شود. انتخاب بین یکی از این دو به سبک زندگی، بودجه و سلامت کلی بدن و دهان و دندان مرتبط است. دندان مصنوعی گزینه ای مقرون به صرفه و فرآیند درمانی کمتر تهاجمی است و برای کسانی که به دنبال راه حلی ساده برای دندان های گمشده هستند مناسب است. اوردنچر هزینه نهایی بیشتری دارد اما در نهایت ثبات و راحتی بیشتری داشته و نیازی به تعویض در طولانی مدت ندارد. انتخاب به نیازها و شرایط فردی بستگی دارد. انتخاب تعادل بین سبک زندگی و بودجه اهمیت بسیار زیادی دارد.
