پروتز متحرک دندان

درمان دندان های عفونت کرده، خراب شده و یا کشیده شده به دلایل مختلف، از جمله چالش هایی است که اکثر افراد درگیر آن می باشند. چرا که نه تنها در زمینه خوردن و آشامیدن وجود دندان از اهمیت بالایی برخوردار است که در زمینه زیبایی دهان و افزایش اعتماد به نفس نیز، دندان یکی از موارد کلیدی می باشد. استفاده از پروتز از جمله روش های پر کاربرد در این زمینه است. در برخی موارد متخصص تشخیص می دهد که برای فرد باید از پروتز دندان متحرک استفاده شود. این نوع پروتزها دارای ویژگی های خاص هستند و انواع مختلفی دارند که در ادامه به آن می پردازیم.

پروتز متحرک چیست؟

شرایط از دست رفتن دندان ها همیشه به یک شکل نیست و در مواردی امکان اینکه متخصص پروتز ثابت برای فرد استفاده کند، فراهم نیست. در چنین شرایطی از پروتزهای متحرک استفاده می شود که به صورت جزیی یا دست دندان کامل کاربرد دارند. نام این نوع پروتز اشاره به این دارد که امکان جابجایی و در آوردن و گذاشتن دندان وجود دارد. در واقع می توان پروتز متحرک را از دهان خارج کرد. مثال واضح آن دست دندان های معمولی یا همان دندان مصنوعی است که در افراد مسن اغلب استفاده می گردد.

انواع پروتز متحرک کدام اند؟

در دسته پروتزهای متحرک نیز با توجه به شرایط از نظر جنس و یا نوع قالب و تعداد، انواع مختلفی وجود دارد. دو دسته کلی و معروف آنها شامل پروتز کامل یا همان دست دندان های معروف و پروتز پارسیل (پارشیل) می باشد. پروتز پارسیل به گونه ای از پروتزهای ناکامل گفته می شود.

اینکه وضعیت دهان و دندان شما به چه شکل باشد و چه تعداد دندان از دست رفته داشته باشید، تعیین می کند که متخصص برای شما پروتز متحرک کامل استفاده کند یا از پروتزهای پارسیل کمک بگیرد.

   ۱. پروتز کامل دندان

در پروتز کامل فرآیند معاینه، قالب گیری، ساخت پروتز و تحویل به مراجعه کننده صورت می گیرد. در این مراحل در صورتی که شرایط مراجعه کننده دشوار باشد یک پروتز فوری برای او تجویز می گردد که بعد از دریافت پروتز معمولی، پروتز فوری برداشته می شوند. برای اینکه شرایط لثه و فک به پایداری کامل برسد، یک فرصت چند هفته ای بعد از کشیدن دندان به مراجعه کننده داده می شود، که در این مدت از پروتز فوری استفاده می شود.

پروتزهای کامل نیز در دو دسته کلی قرار می گیرند که شامل نوع معمولی و نوع لثه نرم می شوند. در واقع یک پروتز کامل از قسمت دندان و لثه تشکیل شده است. قسمت لثه در حالت معمولی و نرم ارائه می شود که حالت لثه نرم در موارد خاص و اوایل قرار گیری دندان استفاده می گردد.

   ۲. پروتز دندان پارسیل

دسته دیگری از پروتز های متحرک، پروتز ناکامل یا پارسیل می باشد که علاوه بر قالب دندان جایگزین، تجهیزات دیگری مانند نگهدارنده دارند. نگهدارنده فلزی کمک میکند که پروتز در جای خود فیکس و ماندگار شود. این نوع پروتز ها در دسته پروتز های ارزان قیمت و سریع قرار می گیرند که برای تعداد کم دندان کاربرد مناسبی دارد و مانع ایجاد فشار و صدمه به باقی دندان های فرد می شود.

زمانی متخصص به مراجعه توصیه می کند که از پروتز پارسیل استفاده نماید که تعداد دندان سالم در فک بالا و پایین مناسب باشد و نیازی به کشیدن آنها وجود نداشته باشد. اما در صورتی که باقی دندانها خراب و عفونت کرده باشد، باقی را هم می کشند و از دست کامل دندان استفاده می کنند.

خود پروتزهای پارسیل به چند دسته تقسیم می شوند که شامل پروتز بافتی اکریلیک، پروتز با چارچوب فلزی و پروتز انعطاف پذیر می باشد.

   ۳. پروتز دندان اوردنچر

یک دسته دیگر از پروتز های دندان متحرک، پروتز دندان اوردنچر می باشد که ترکیبی از دست دندان کامل به همراه پایه های ایمپلنتی می باشد. در واقع در این حالت دو یا چند پایه ایمپلنت درون لثه ایجاد می گردد تا فرد راحتی بهتری داشته باشد و دست دندان محکم تر و ثابت تر درون دهان قرار بگیرند.

مواد سازنده پروتز متحرک چیست؟

مواد سازنده پروتزهای متحرک متفاوت می باشد و ترکیب هایی گوناگونی در این زمینه استفاده می گردد. در مورد پروتز های پارسیل با ترکیب هایی به صورت، تمام آکریل یا فلیپر روبرو هستیم. در کنار اینها آلیاژهای فلزی نیز تشکیل دهنده پروتز می باشند که شامل کبالت و کرم می باشد. البته بعضا بخاطر ظاهر فلزی گیره این پروتز ها از پارسیل انعطاف پذیر یا همان پارسیل felexite نیز استفاده می شود.

پروتز متحرک چگونه انجام می شود؟

فرآیند معاینه تا ساخت و قرار دادن دندان در دهان، زمانی در حدود چند هفته در بر می گیرد. ابتدا چند جلسه معاینه و بررسی وضعیت دهان و دندان انجام می شود و تمام نکات توسط متخصص به مراجعه کننده اطلاع داده می شود. در ادامه مراحل رسیدن به دندان پروتز متحرک را مرور می کنیم.

• معاینه اولیه و بررسی شرایط فک پایین و بالای مراجعه کننده. در این مرحله مواردی چون وضعیت فک ها، نحوه قرار گیری آنها روی یکدیگر، فاصله بین فک ها و … بررسی می شود.
• از معاینات کامل متخصص نتایجی حاصل می شود که بر اساس آنها فرآیند قالب گیری انجام می گردد. برای قالب گیری از موادی مانند موم که قابلیت شکل پذیری دارند استفاده می شود و به خروجی نهایی دست می یابند.
• پروتزهای دندانی با توجه به نیاز به صورت دست کامل یا پارسیل، ساخته می شود و آماده جایگذاری و نصب می گردد.
• بعد از نصب دندان در مراجعات بعدی تنظیمات مربوط به راحتی و آسایش فرد انجام می شود.

مراقبت از پروتز‌های متحرک چگونه است؟

از عواملی که در زیبایی، ماندگاری و عملکرد بهتر دندان پروتز متحرک تاثیر گذار می باشد، مراقبت ویژه از پروتزهای متحرک است. این مراقبت ها باعث می شود از زردی و کدر شدن آنها جلوگیری شود و آسیبی به آنها وارد نشود. مواردی مانند ترک برداشتن و شکنندگی نیز اتفاق نمی افتد. مراقبت هایی مانند :

• مسواک زدن و شستشوی کامل پروتز متحرک در طول روز برای دو مرتبه.
• در چند روز اول موقع خواب دندان مصنوعی را از دهان خارج کنید تا موجب حساسیت نشود.
• شستشوی پروتز دندانی نیاز به مسواک مخصوص به خود را دارد.
• بهداشت لثه، دهان و قسمت های دیگر دهان را نیز رعایت کنید.
• دندان زمانی که از دهان خارج می شود حتما باید درون آب نمک قرار بگیرد.
• شوینده ها و ضد عفونی کننده های مخصوصی برای پروتز های دندانی وجود دارد که باید هفته ای یک یا دو مرتبه از آنها استفاده کنید.

دوام پروتز متحرک دندان چقدر است؟

شاید در ابتدا کمی با وجود یک جسم خارجی درون دهان مشکل داشته باشید، اما کم کم به آن عادت می کنید و باید بیشترین میزان مراقبت و نگهداری را از آن به عمل بیاورید. پروتزهای متحرک جزء دندان های دائمی به حساب می آیند و در صورت نگهداری و مراقبت درست از آنها، در تمام طول عمر فرد کارایی دارند و مشکلی نخواهند داشت. این پروتز ها بخاطر ساختاری که دارند، ماندگاری بسیار بالایی دارند و فقط در اثر عدم توجه، فشار ناگهانی و .. ممکن است دچار ترک، شکستگی یا … شوند.

اکثر افراد به صورت همیشگی و راحت از پروتز متحرک دندان تا آخر عمر استفاده می کنند.

مشکلات پروتز متحرک چیست؟

می توان گفت که هیچ گونه عارضه خطرناک در استفاده از پروتز های دندانی وجود ندارد، اما برخی مشکلات کوتاه مدت برای افراد در اوایل استفاده از پروتز بوجود می آید. از جمله :

• احساس ناخوشایند نسبت به وجود جسم خارجی در دهان و مشکل در عادت کردن به آن.
• ایجاد مشکلات در صحبت و همچنین احساس چشایی بخاطر نحوه قرار گیری پروتز در دهان و پوششی که ایجاد می کند.
• ایجاد مشکلات دهان و دندان از جمله عفونت های سطحی بخاطر عدم رعایت بهداشت پروتز متحرک.
• در دراز مدت لثه تغییر فرم می دهد و امکان شل شدن دندان متحرک وجود دارد. بنابر این نیاز است که مراجعات بعدی به متخصص صورت بگیرد و برای تعویض آن اقدام کنید.

هزینه پروتز دندان متحرک چقدر است؟

اینکه از چه نوع پروتز متحرکی برای شما استفاده شود و شرایط دهان و دندان به چه شکل باشد در قیمت نهایی تاثیر گذار خواهد بود. محل کلینیک، توانایی متخصص، کیفیت موادی که برای ساخت قالب و پروتز استفاده می شود و … نیز از سایر مواردی است که سبب می شود نتوانیم یک هزینه واحد و مشخص برای انجام پروتز دندان ارائه کنیم. با این حال در مراجعه اولیه و بعد از انجام معاینات، متخصص شرح هزینه ها را به اطلاع مراجعه کننده می رساند.